Page 189 - alberto moravia_Макет 1

Çoçara

Lakin almanları burada az-az görәn qaçqınlar, fürsәt
düşmüşkәn, onlardan bәzi suallara cavab almaq istәyirdilәr.
Mәsәlәn, müharibә nә vaxt qurtaracaq? Kimsә qaçıb Mikeleni
çağırdı – o, almanca bir az danışa bilirdi. Mikele danışmaq
istәmirdi, amma son anda, almanlar çıxıb getmәyә hazırlaşarkәn,
qaçqınlar onu irәli itәlәdi:
– Soruş görәk, müharibә nә vaxt qurtaracaq?
Mikelenin görkәmindәn narazılıq yağırdı, buna baxmayaraq,
özünü әlә alıb, nәsә soruşdu. Almanların dediklәrinin bir
hissәsini dәrhal qaçqınlara tәrcümә elәdi, yerdә qalanları isә
sonradan mәnә danışdı. Sәn demә, Mikelenin “müharibә nә
vaxt qurtaracaq?” sualına serjant belә cavab verib: müharibә
tezliklә Hitlerin qәlәbәsiylә başa çatacaq. Üstәlik, әlavә edib
ki, almanların gizli silahı var, bu silahın kömәyi ilә, әn uzağı,
yaz aylarında ingilislәri dәnizә tökәcәklәr. Serjantın bәzi
sözlәri qaçqınların canına vәlvәlә saldı. O, gözünü qırpmadan
bәyan etdi:
– Tezliklә hücuma keçib ingilislәri dәnizә tökәcәyik. Hәlә
ki, bütün qatarlar silah-sursat daşıyır, ehtiyat tәdbirlәri görülür.
Әrzağı isә italyanlardan alacağıq, italyanlar xain vә satqındırlar,
qoy acından ölsünlәr.
Bu sözlәri deyәrkәn elә sakit vә amansız görünürdü ki, elә
bil italyanlar, yәni insanlar haqqında yox, milçәk ya tarakan
barәdә danışır. Qaçqınlar heyrәtdәn donub-qalmışdılar – al-
manlardan belә söz gözlәmirdilәr. İndiyәcәn elә bilirdilәr ki,
almanlarla italyanların arası yaxşıdır. Amma görünür, bu söhbәt
Mikelenin xoşuna gәlmәyә başlayırdı. O, almanlardan soruşdu
ki, müharibәdәn әvvәl nәçi olublar. Serjant dedi ki, Berlindә
yaşayıb, kiçik karton fabriki varmış, indi hәmin fabrik dağıdılıb,
ona görә dә, әn yaxşısı, vuruşmaqdır. Әsgәr cavab verәrkәn
bir qәdәr tәrәddüd etdi, sonra gözlәrini yayındırıb, kәdәrli
sәslә danışmağa başladı. Mәlum oldu ki, o da Berlindәndir,
onun da vuruşmaqdan başqa çarәsi yoxdur, çünki arvadı vә
yeganә qızı bombardmanda hәlak olublar. Bu sözlәri deyәrkәn

189