Page 168 - alberto moravia_Макет 1

Alberto Moravia

VI fәsil

Havalar xoş keçsә dә, ingilis bombaları vә alman basqınları
günümüzü göy әsgiyә bükmüşdü. Tonto bizә bu basqınlardan
danışmışdı, amma onun dediklәrinә fikir verәn, narahat olan
yox idi. Gәlib bizim yanımızda gizlәnәn bir neçә kәndli dә
onun dediklәrini tәkrarlayandan sonra canımıza vicvicә düşdü.
Onlar danışırdılar ki, vadidә tuthatutdur, almanlar işlәyә bilәn
kişilәrin hamısını maşınlara doldurub, harasa aparıblar. Kimi
deyirdi, onları cәbhә xәttini möhkәmlәndirmәk, istehkam
tikmәk üçün aparıblar, kimi dә iddia edirdi ki, tutulanlar birbaşa
Almaniyaya göndәrilir. Tezliklә daha bir pis xәbәr eşitdik:
gecәyarısı almanlar yaxınlığımızdakı vadini mühasirәyә alıb
dağın başına qalxmış, bütün әtrafı “darayaraq”, insanları balıq
kimi tora salmış, yük maşınlarına doldurub harasa aparmışdılar.
Qaçqınların canına qara-qorxu doldu – onların arasında, heç
olmasa, dörd-beş kişi vardı ki, faşistlәrin qılıncının dalı da,
qabağı da kәsdiyi vaxtlarda ordudan qaçmışdılar. Almanlar bu
adamları xain sayır, onları xüsusi şövqlә axtarırdılar, әlә keçirәn
kimi dә aradan götürür, ya da öz “günah”larını yumaları üçün
harasa qul kimi işlәmәyә göndәrirdilәr. Hamıdan çox hәmin
cavanların valideynlәri narahat idi, Filippo isә, ümumiyyәtlә,
qorxudan sarısını udmuşdu. O, tez-tez üzünә ağ olmasına bax-
mayaraq, oğlu Mikeleni çox istәyir, onunla fәxr edirdi. Qaçqınlar
Filipponun evindә mәşvәrәt elәyib, bu qәrara gәldilәr ki, yaxın
günlәrdәn başlayaraq, basqınlar qurtarana kimi, hәr gün sәhәr
tezdәn cavanlar bir-bir dağın başına qalxacaq vә yalnız şәr
qarışandan sonra evә qayıdacaqlar. Almanlar onların ardınca
dağa qalxsa, oradakı gizli cığırlarla başqa dağa keçmәk vә ya
qonşu vadiyә enmәk olardı. Almanlar da insandır, әvvәl-axır
dağlara dırmaşmaqdan bezәcәklәr, hәr halda, bir-iki adamı tut-
maqdan ötrü dünyanı dörd dolaşası deyillәr. Doğrusu, Mikele
qaçıb dağlarda gizlәnmәk istәmirdi – cәsur, igid adam olduğunu

168