Page 162 - alberto moravia_Макет 1

Alberto Moravia

satır, alverdәn әmәlli-başlı xeyir götürürdü. O, bütün günü
vadi dә dolaşır, heç nәdәn qorxub-çәkinmirdi. Ürәkli, cәsur
adam olduğuna görә yox, ona görә ki, pulu hәr şeydәn çox se-
virdi. Hәmişә yırtıq-yamaq şalvarda, çirkli başmaqda, üzütük -
lü gәzәn Tommazino sәfil-sәrgәrdan adamlara oxşayırdı. Ailәsi
çox dandı ki, Paridenin evinin yanındakı kәndli daxma sın da
qalır dı. Nә üçün öz ailәsi ilә birgә yaşamadığını soruşanda
deyirdi:
– İşim çoxdur, mәn son anacan işlәyәcәyәm.
“Son an” dedikdә, Tommazino müharibәnin sonunu nәzәrdә
tuturdu. Onda bilmirdi ki, müharibәnin yox, öz ömrünün so-
nunacan işlәyәcәk.
Bir dәfә sәbәtә sәkkiz yumurta qoyub, Rozetta ilә birlikdә
aşağı endik –vadidә, portağal bağındakı alman düşәrgәsindә
onları çörәyә dәyişmәk istәyirdik. Onda tәsadüfәn Tommazino
Sant-Yeufemiyaya gәlib çıxmışdı. O da bizimlә getmәk
istәdiyini bildirdi. Fondinin bombalanmasından beş gün keçirdi.
Hava mülayim idi. Adәti üzrә, Tommazino irәlidә gedirdi. O,
fikirli-fikirli, çala-çuxura, daş-kәsәyә mәhәl qoymadan irәlilәyir,
biz dә sakitcә, dinib-danışmadan onun arxasınca addımlayırdıq.
Әyri-üyrü dağ cığırı köndәlәn sıldırım qayalığa çatandan sonra
vadinin içindә sağa burulur, düzәngahdan keçib, qoşa dağın
sağ yamacı ilә aşağı uzanırdı. Dağın yamacı başdan-başa
qәribә formalı, kәllә qәndә oxşayan, amma fil dәrisi kimi boz,
çılpaq qayalıqlarla örtülü idi. Qayaların altında saysız-hesabsız
oyuqlar, mağaralar gözә dәyirdi. Cığırın hәr iki tәrәfindә bitәn
yaşıl kaktusların әtli yarpaqları iynәlәr sancılmış döşәkçәyә
bәnzәyirdi. Cığır sısqa dağ çayının kәnarında, kaktusların vә
qayalıqların arasıyla qıvrıla-qıvrıla uzanırdı. Kәnarlarını mamır
basmış dağ çayının şәffaf suları gün işığında büllur kimi bәrq
vururdu. Tommazino bizdәn iyirmi-otuz addım irәlidәydi.
Birdәn tәyyarә eskadrilyasının yeri-göyü lәrzәyә gәtirәn
uğultusu eşidildi. Әvvәlcә sәs-küyә mәhәl qoymadıq, çünki
artıq öyrәşmişdik – başımız üstündәn keçib, cәbhә xәttinә
doğru uçan tәyyarәlәri çox görmüşdük. Әmin idik ki, tәyyarәlәr

162