Page 157 - alberto moravia_Макет 1

Çoçara

gәlib-çıxsa, acından qırıla bilәrdik. Ona görә dә fikirlәşdim
ki, qoy onlar keflәrindә olsun, Rozettayla mәn hәr şeyә ciddi
qәnaәt edәcәyik. Biz gündә bir dәfә, saat yeddidә yemәk
yeyirdik. Kiçik qazanda bir tikә keçi әtiylә lobya bişirirdik.
Hәmişә eyni miqdarda, bir әlcә çörәk yeyir, yemәyә bir neçә
әncir qurusu da әlavә edirdik. Hәrdәn qarğıdalı aşı, bәzәn dә
lobya әvәzinә paxla vә ya mәrci hazırlayırdım. Mal әti
yediyimiz günlәr dә olurdu. Sәhәrlәr Rozettaya vә özümә bir
parça çörәk kәsir, bir baş soğanla yeyirdik. Bәzәn heç çörәk
dә yemirdik, çovdar çeynәmәli olurduq. Adi vaxtlarda çovdarı
ata verirlәr, amma aclıq illәrindә insanların da işinә yarayır.
Rozetta tez-tez aclıqdan şikayәt edirdi, çünki cavan idi; ona
mәslәhәt görürdüm ki, çox yatsın. Bilirdim ki, yuxu iştahanı
azaldır: yuxuda orqanizm dincәlir, güc toplayır. Bir sözlә,
mәn kәndlilәr kimi davranırdım. Qaçqınlardan fәrqli olaraq,
kәndlilәr çox qәnaәtcil idilәr, hәtta kәnardan simic kimi
görünürdülәr. Onlar öz әrzaq ehtiyatlarını misqal-misqal
işlәdirdilәr. Düzdür, kәndlilәr aclığa öyrәncәli idilәr: başlarına
gәlmişdi, yaxşı bilirdilәr ki, istәr ingilis gәlsin, istәr alman,
hәmişә qıtlıq olacaq, ona görә ki, pulları yoxdur, bu ilin
mәhsulu isә heç vaxt gәlәn ilә çatmır. Bu vaxtlar özümü
qaçqın yox, daha çox kәndli kimi hiss edirdim. Qaçqınların
çoxu alverçi idi, dükan-bazarda insanlara kәlәk gәlmәklә pul
qazanmışdılar, indi isә oturub ingilislәrin yolunu gözlәyirdilәr
ki, yenidәn köhnә әmәllәrinә qayıtsınlar. Sözün açığı, onların
hamısından zәhlәm gedirdi. Soruşa bilәrsiniz, özünü niyә
demirsәn, axı sәn dә dükançısan; elәdir, dükançıyam, amma
kәndә qayıdandan sonra özümü yenidәn kәndli qız kimi hiss
edirdim, elә bil hәlә әrә gedib Romaya köçmәmişdim.
Bu barәdә danışdığımız yetәr. Qırx günә yaxın belә davam
etdi, nәhayәt, dekabrın son günlәrindәn birindә, sәhәr ayılıb
gördüm ki, külәk istiqamәtini dәyişib. Göy üzü gözqamaşdıran
tünd-mavi rәngә boyanmışdı, bәrk maddәdәn düzәldilmiş kimi
görünürdü. Hәlә dan yeri sökülmәmişdi, sürәtlә üfüqdәn keçib-

157