Page 156 - alberto moravia_Макет 1

Alberto Moravia

– Atam pis adam deyil… – o dedi, – amma bir neçә mәlәfә
vә bir-iki bәzәk әşyasına görә, az qala, adam öldürәcәkdi… di
gәl ki, öz ideyalarımız uğrunda bir cücәni belә öldürmәk
iqtidarında deyilik.
Gözünü ocağa zillәmiş Paride sakit sәslә cavab verdi:
– Mikele, bilmirsәn ki, insan öz malını-mülkünü bütün
ideyalardan üstün tutur?.. Mәsәlәn, keşişi götürәk. Әgәr kilsәdә
ona etiraf etsәn ki, oğurluq elәmisәn, sәnә cәza kәsәcәk:
müqәddәs Cüzeppeyә bir neçә dәfә dua oxumağı tapşıracaq,
sonra günahını bağışlayacaq. Amma onun evinә gedib, bircә
dәnә gümüş qaşıq oğurlasan, haray-hәşir salacaq, karabinerlәri
çağırıb, sәni hәbsxanaya saldıracaq. Din xadimi, keşiş bu cür
hәrәkәt edirsә, adi insanlardan nә gözlәyәsәn?
Bu, yağışlar yağan müddәtdә baş verәn yeganә hadisә
oldu. Bundan sonra hәr şey әvvәlki axarına düşdü: yenә dә
bütün günü yağışlardan, havadan danışır, ingilislәr gәlәndә vә
ondan sonra nә edәcәyimizi götür-qoy elәyir, sutkanın on iki,
on dörd saatını yatağımızda keçirirdik. Biz yuxuya gedir,
ayılır, bir müddәt yağışın sәsini dinlәyir, sonra yenidәn bir-
birimizә qısılıb yuxulayırdıq. Dediyim kimi, quru qarğıdalı
qabığıyla doldurulmuş çuvalın üstündә yatırdıq, hәr dәfә
yerimizdә qurcalananda çuvalın altındakı taxtalar bir-birindәn
aralanırdı, belә ki, hәr an yerә düşә bilәrdik. Filippo vә digәr
qaçqınların yeganә mәşğuliyyәti yemәk idi. Onlar sәhәrdәn-
axşamacan әlini ağdan-qaraya vurmur, yalnız yeyib-içirdilәr.
Deyirdilәr ki, yeyib-içәndә vaxt tez keçir, kәdәrdәn, qüssәdәn
qurtulmağın yeganә yolu doyunca yemәkdir. Deyirdilәr,
ingilislәr gәlәnә kimi, әrzağın hamısını yeyib-qurtarmaq
lazımdır; onsuz da, ingilislәr gәlәndәn sonra bolluq olacaq,
hәr şey ucuzlaşacaq, onların әrzaq ehtiyatı da qiymәtdәn
düşәcәk, daha heç kimә lazım olmayacaq. Amma mәn işimi
ehtiyatlı tutmağa çalışırdım, öz-özümә fikirlәşirdim: “Ehtiyat
igidin yaraşığıdır”. Mәn dә әmin idim ki, ingilislәr gәlәcәk,
amma nә vaxt? Olmadı elә, oldu belә! İngilislәr bir-iki ay gec

156