Page 16 - alberto moravia_Макет 1

Alberto Moravia

– Tәki davadan sağ-salamat qayıtsın… Qalan şeylәri özüm
yoluna qoyaram.
Qız sevincәk boynuma atıldı.
O vaxtlar “hәr şeyi yoluna qoyaram” demәk asan idi: öz
evim, dükanım vardı, xeyli pul qazanmışdım, müharibәyә
gәlincә, mәlum mәsәlәdir ki, bütün savaşlar әvvәl-axır sona
çatır vә hәr şey öz yerini alır. Rozetta sevgilisinin son
mәktubunu mәnә göstәrdi. Oğlan yazırdı: “Vәziyyәtimiz çox
ağırdır. Bu slavyanlar bizә itaәt etmirlәr, odur ki, hәr an hәr
şeyә hazır olmalıyıq”. Yuqoslaviya barәdә heç nә bilmirdim,
buna baxmayaraq, Rozettaya dedim:
– Bizim bu ölkәdә nә işimiz var axı? Niyә qaxılıb oturmuruq
evdә? Bizә tabe olmaq istәmirlәr, elә düz dә elәyirlәr.
Bir dәfә, qırx üçüncü ildә yaxşı alver elәdim: Sermonetadan
Romaya on әdәd donuz budu gәtirdim. Romaya sement aparan
yük maşınlarından birinin sürücüsü ilә dil tapdım, o, donuz
budlarını sementin altında gizlәdib, xatasız-balasız şәhәrә
gәtirdi. Budları xırıd elәyib, xeyli pul qazandım – o vaxtlar
Romada donuz әti qızıl qiymәtinә idi. Başım ticarәtә
qarışdığından İtaliyada baş verәn hadisәlәri izlәyә bilmirdim.
Sermonetadan qayıdanda mәnә dedilәr ki, Mussolini әkilib,
tezliklә müharibә qurtaracaq.
– Bilmәk istәyirsinizsә, Mussolini, ya Badolyo – mәnim
1
üçün fәrqi yoxdur, tәki alverim getsin, – dedim.
Onu da deyim ki, Mussolinidәn xoşum gәlmirdi: sir-
sifәtindәn zәhlәm gedirdi. Çox çәrәnlәyirdi. Hәmişә
fikirlәşmişәm ki, Petaççi ilә aşiq-mәşuq olandan sonra işlәri
düz gәtirmәdi. Mәlum mәsәlәdir, yaşlı kişilәr sevgidәn başını
itirir, Mussolini isә hәmin qızla tanış olanda artıq babaydı.
İyirmi beş iyul gecәsindәn bircә xeyrim oldu: intendantlığın

1 25 iyul 1943-cü il – Mussolini diktaturasının süqutu; marşal Badolyo
hökumәt başçısı olur.

16