Page 145 - alberto moravia_Макет 1

Çoçara

bizә danışdı: alman komandanlığı dәnizlә dağların arasındakı
bütün zonanın әhalisini köçürmәk qәrarı vermişdi. Siyahıda
bizim qaldığımız yerin dә adı vardı. Hәr mәntәqinin köçürülmәsi
üçün xüsusi gün tәyin edilmişdi. İnsanlar öz ata-baba yurdunu
qoyub getmәliydi, bu zaman özünlә çamadan vә ya bağlama
götürmәyә icazә verilmirdi. Bir sözlә, hamı öz ev-eşiyini,
daxmasını, mal-qarasını, әkin-biçin alәtlәrini, mebelini, bütün
әşyalarını atmalı, körpә uşaqlarını götürüb, keçilmәz cığırlarla
şimala, Romaya tәrәf getmәli idi. Bu köpәk uşağı әmrә tabe
olmayanları hәbslә, әmlakını müsadirә etmәklә, sürgünә
göndәrmәklә, güllәlәmәklә tәhdid edirdi. Bizim zona iki
gündәn sonra köçürülmәliydi. Dörd gün әrzindә bütün әtraf
әrazilәr boşaldılmalıydı ki, almanlarla ingilislәr rahatca bir-
birini qıra bilsin.
Qaçqınlar vә kәndlilәr almanları İtaliyada yeganә hakimiyyәt
kimi qәbul edirdilәr, ona görә ilk anlarda heç kәs ağlına da
gәtirmirdi ki, әmrdәn boyun qaçırmaq olar. Odur ki, hamı
qәm dәryasına batmışdı: almanların әmrini yerinә yetirmәk
mümkün deyildi, amma hakimiyyәt onların әlindәydi, başqa
hakimiyyәt yox idi, demәli, ya әmrә tabe olmalı, ya da… “Ya
da” neylәyә bilәrdilәr, bunu özlәri dә bilmirdi. Qaçqınlar artıq
öz evini tәrk edib getmәyin nә olduğunu bilirdi, ona görә dә
gecә-gündüz yağan sellәmә yağışın altında, qış vaxtı dağ
yollarıyla dizә kimi palçığa bata-bata harasa baş alıb getmәk
onları dәhşәtә gәtirirdi. Belә havada Romaya yox, maçeranın
o başına gedib çatmaq belә, imkansız görünürdü. Qadınlar
ağlaşır, kişilәr isә bir-birini söyüb-yamanlayır, ya da sәssiz-
sәmirsiz, pәrişan otururdular. Kәndlilәr – ömürboyu әllәşib-
vuruşub öz әllәri ilә maçera düzәldәn, onları әkib-becәrәn,
evciklәr, daxmalar tikәn Paride vә digәr ailәlәr inana bilmirdilәr
ki, bütün bunları bir anda atıb getmәlidirlәr; onlar sadәcә
pәrişan deyildilәr, bu xәbәr onları tamamilә çaşbaş salmışdı.
Bәzilәri elә hey tәkrarlayırdı:

145