Page 144 - alberto moravia_Макет 1

Alberto Moravia

demәliyәm ki, şәhәrdә yaşamağa öyrәşmiş insanlar tәsәvvürünә
dә gәtirmir ki, ayaqyolu olmayan yerlәrdә yaşamaq nә demәkdir.
Biz gündә, heç olmasa, iki-üç dәfә evdәn çıxıb, çәpәrin o
üzünә keçmәli, әtәyimizi çirmәyib, heyvanlar kimi aşağı
çömәlmәli olurduq. Kağız nәdir, heç qәzet dә yox idi, odur ki,
evin yanında bitәn әncir ağacının yarpaqlarını qoparıb, kağız
yerinә istifadә edirdik. Yağışlar başlayandan sonra bu, xoşagәlmәz
vә çәtin mәşğuliyyәtә çevrildi: topuğacan palçığa bata-bata
barının o tәrәfinә keçib, leysan yağışının altında әtәyini
qaldırmaq, su damcılarının çılpaq bәdәnindә aşağıya doğru
sürüşdüyünü hiss etmәk, sonra nәmli vә sürüşkәn әncir yarpağı
ilә silinmәk – әsl mәşәqqәt idi. Belә hәyatı heç düşmәnimә dә
arzulamaram. Bu azmış kimi, yağış suları otağımıza dolur,
hәyatımızı cәhәnnәmә çevirirdi: torpaq döşәmә tamamilә
bataqlığa çevrilmişdi, sәhәr yataqdan qalxanda yerә döşәdiyim
daşların üstüylә qurbağa kimi tullana-tullana yerimәli olurduq.
Bir sözlә, yağış hәr yerә soxulurdu, hәr yer çamır idi, bir azca
ora-bura hәrәkәt elәyәn kimi, әtәyimiz, ayağımız, әlimiz
palçığa bulaşırdı. Yuxarıdan sel-su әlәnirdi, aşağı isә palçığın
içindәydi. Paride vә ailәsi buna öyrәncәliydi, özlәrinә onunla
toxtaqlıq verirdilәr ki, bütün bunlar tәbii vә qaçılmazdır; belә
yağışlar hәr il olur, odur ki, sadәcә onların qurtarmasını
gözlәmәk lazımdır. Amma fasilәsiz yağan yağış Rozetta ilә
mәnim üçün әsl işgәncәydi, biz belә şeylәrә öyrәşmәmişdik.
Әn dәhşәtlisi o idi ki, havalar yağışlı keçdiyinә görә
ingilislәr Qarilyanoda ilişib-qalmışdılar vә hücumu davam
etdirmәyә hazırlaşmırdılar. Tәbii ki, almanlar bundan istifadә
edib, geriyә çәkilmәk qәrarından daşındılar vә öz mövqelәrini
möhkәmlәndirmәyә başladılar. Müharibә haqqında çox az
şeylәr bilirәm… Bir dәfә, yağışlı sәhәrlәrin birindә nәfәsi
tıncıxmış bir kәndli gәldi – üzәrindә çap hәrflәri ilә nәsә
yazılmış kağız gәtirmişdi. Bu, almanların bütün şәhәr vә
kәndlәrә yaydığı әmr idi. Mikele әmri oxuyub, mәzmununu

144