Page 139 - alberto moravia_Макет 1

Çoçara

hamısının gözü yaşarırdı, iki it vә yanıbalalı pişik dә bizә
qoşulub “ağlayır”dı. Qadın tüstüdәn elә-belә, üzrxahlıq etmәk
mәqsәdilә danışırdı, amma Mikele birdәn-birә yerindәn dik
atıldı, gözlәrini silib, gözlәnilmәdәn qışqırmağa başladı:
– Nә tüstü! Nә daxma!.. Nә danışırsınız? Sizә daha heç nә
oxuyan deyilәm, çünki heç nә anlamırsınız… Sizә nәsә başa
salmağın xeyri yoxdur. Ancaq yadınızda saxlayın: sizin hәr
biriniz Lazarsınız… Lazar haqqında oxuyarkәn, әslindә, hәr
birimizi nәzәrdә tuturdum: sәni Paride, sәni Luiza, sәni Çezira,
sәni Rozetta, mәnim özümü, o yaramaz Tontonu vә bәdbәxt
Severinonu, burada – dağlarda yaşayan qaçqınları, oradakı –
vadidәki almanları vә faşistlәri, bir sözlә, hamını… Siz hamınız
ölüsünüz, biz hamımız ölüyük, amma özümüzü diri sayırıq…
Nә vaxta qәdәr ki әlimizdәki bir-iki rulona, qorxularımıza,
qayğılarımıza, ailәmizә, uşaqlarımıza görә özümüzü diri
sayacağıq, demәli, ölüyük… Yalnız öldüyümüzü, çoxdan
öldüyümüzü, meyit iyi verdiyimizi başa düşdüyümüz gün,
yalnız bundan sonra yavaş-yavaş ayılıb, hәyata qayıtmağa
başlayacağıq. Gecәniz xeyirә qalsın!
Mikele ayağa qalxıb, iti addımlarla qapıya sarı getdi,
gedәrkәn çırağı vurub saldı, otaq zülmәtә qәrq oldu. O, qapını
çırpıb çıxandan sonra bir müddәt qaranlıqda sәssiz-sәmirsiz
oturduq. Nәhayәt, Paride әlhavasına çırağı tapıb yandırdı.
Mikelenin nәzakәtsiz hәrәkәti barәdә heç kim danışmaq
istәmirdi, yalnız Paride hәr şeyi bilәn adam әdasıyla dedi:
– Mikeleyә nә var, ona danışmaq asandır – o, sinyor
oğludur, bizim kimi kәndli deyil.
Mәncә, qadınlar da eyni fikirdәydi: belә şeylәrlә mәşğul
olmağa yalnız sinyorların vaxtı var – onlar torpaq әkib-
becәrmir, tәr tökmür. Tezliklә sağollaşıb dağılışdıq. Ertәsi gün
Mikele dünәnki davranışı barәdә heç nә demәdi, ancaq bizә
kitab oxumağı da bir daha tәklif etmәdi.

139