Page 112 - alberto moravia_Макет 1

Alberto Moravia

– İndiki maşın dövründә parçanı kim әllә toxuyur? Yalnız
İtaliya kimi geridә qalmış, dilәnçi ölkәnin bu kasıb-kusub
kәndlilәri.
Bu sözlәrdәn elә çıxmasın ki, Mikele kәndlilәrә nifrәt
edirdi, әksinә. Sadәcә onun xasiyyәti belәydi, kәdәrli şeylәr
barәdә heç bir etiraz qәbul etmir, kәskin tonda danışmağı
sevirdi. Bu gәncin adi, sakit sәsini hәmişә diqqәtlә dinlәyirdim.
O sanki hamıya mәlum olan, mübahisә doğurmayan
hәqiqәtlәrdәn danışırdı – yәni belә şeylәrә görә narahat olmağa
dәymәz. Mәsәlәn, “günәş işıq saçır”, “yağış yağır” kimi.
Mikele qeyri-adi adam idi, biz tezliklә dostlaşdıq vә onu öz
oğlum kimi sevdim. Mikeledәn söz salmaqla sadәcә onun
simasını bir daha gözlәrim önündә canlandırmaq istәyirәm.
Ortaboylu, enlikürәk bir oğlandı, yeriyәndә belini azacıq
әyirdi, geniş alnı vardı, başı da böyük idi. Gözlük taxırdı, heç
kimdәn qorxub-çәkinmәyәn, heç kimlә hesablaşmayan adam
tәsiri bağışlayırdı. Özü dә elmlә maraqlanırdı. Bir dәfә atası
mәnә dedi ki, Mikele bu il diplom alıb, ya da, alacaq, dәqiq
yadımda deyil. Tәxminәn iyirmi beş yaşı vardı, ancaq gözlüyü
vә ağır davranışı onu yaşlı göstәrirdi: ona, әn azından, otuz
yaş vermәk olardı. Tәbiәti etibarilә tәkcә qaçqınlardan yox, o
vaxtacan rastlaşdığım hәr kәsdәn seçilirdi. Dediyim kimi,
hәmişә elә әminliklә danışırdı ki, sanki bütün dünyada hәqiqәti
bilәn yeganә adamdır. Mәnә elә gәlirdi ki, әn dәhşәtli şeylәr
barәdә hamının çoxdan bildiyi, heç kәsdә şübhә doğurmayan,
tәsadüfi vә әhәmiyyәtsiz mәsәlәlәr kimi danışması da mәhz
buna görәydi. Ancaq mәn bunun belә olmadığını bilirdim.
Mәsәlәn, o, faşizm vә faşistlәr haqqında danışanda hәmişә
özümü itirirdim. Çünki düz iyirmi ildi, özümü tanıyandan bәri
hökumәt haqqında yalnız xoş sözlәr eşitmişdim, baxmayaraq
ki, mәnim dә xoşuma gәlmәyәn şeylәr vardı, xüsusilә dә
dükanımla bağlı üzlәşdiyim problemlәri nәzәrdә tuturam.
Siyasәtdәn uzaq adam idim, fikirlәşirdim ki, qәzetlәr hökumәti

112