Page 20 - "Azərbaycan ədəbiyyatı antologiyası" (Proza)
P. 20
Azÿrbaycan ÿdÿbiyyatû antologiyasû
nәhv xәtalarımı düzәldirsiniz, şübhәsiz, mәndәn soruşacaqsınız, niyә bu
qәdәr müddәtdә heç Rәşid bәydәn bir xәbәr vermәyib yalnız Sәadәtdәn
danışırsan.
Ah! Әziz dostum, bilsәniz, bu ad nә qәdәr gözәl xatirәlәr oyadır! Bil-
sәniz, bu adı gündә min dәfә tәkrar etmәkdәn mәn nә dәrәcәdә hәzz alıram!
Hәtta “S” hәrfini әn adi kәlmәlәrin başında yazarkәn, ya dildә
söylәrkәn, bilsәniz, bu hәrf nә qәdәr mәnim gözümdә vә qulağımda lәtafәt
vә mәlahәtә malik olur!
Bu sirlәri bilsәniz, mәn әminәm ki, bu adı daha artıq tәkrar etmәyә siz
özünüz mәni vadar edәrsiniz vә xәyalәt sәmasında qanad açdığım Sәadәtin
evindәn eşiyә çıxmağı mәnә qadağan edәrsiniz.
Biz yuxarıda dedik ki, Rәşid bәy öz sevgilisinin yanından, od düşmüş
bir evin buxarısından alov çıxan kimi çıxdı vә alov kimi havada qeyb oldu.
Nәhayәt, şәhәrin kәnarında bir komaya yetişdi. Orada vәfalı Әziz, atlar ilә
20 bәrabәr onu gözlәyirdi. Nökәri ağasının gәlmәyindәn xeyli xoşhal olub, bir
bәhanә ilә ev sahiblәrini evdәn çıxartdı ki, ta Rәşid bәy ilә asudә dәrdlәşsin.
Rәşid bәy üzündә sevinc olsa da, eyni zamanda fikridağınıq görünürdü.
Elә ki hәr ikisi yalqız qaldılar, Әziz sükutu pozub soruşdu:
– Sizin harada olduğunuzu vә başınıza necә macәralar gәldiyini
soruşmağa mәnә icazә varmı?
Rәşid cavabında:
– Ah, mәnim sevimli Әzizim! Bu sәhәr mәn bir bәdbәxt aşiq idim, bir
az sonra dilәnçi oldum, nәhayәt, misilsiz mәlәyimin vәslinә nail olmaqla
xoşbәxt oldum. Görünür, bu Azәrbaycan qәzәli mәnim mәlәyim üçün imiş.
Güldür bu? Deyil, gül belә xәndan olmaz.
Gündürmü? Deyil, gün keçә rәxşan olmaz.
Derdim ki, mәlәk, mәlәk mәhәbbәt bilmәz.
Kimdir bu ki, tәşbihinә imkan olmaz?
Әziz dedi:
– Ağa, mәn sizin әn sadiq nökәrinizәm, ona görә cәsarәt edib sizә
deyirәm ki, sizin söylәmәyinizә görә, Sәadәt xanıma aşiq olmamaq müm-
kün deyilsә dә, sizin ondan uzaqlaşmağınız mәslәhәtdir, yoxsa özünüzә vә
mәşuqәnizә tükәnmәz әzablar, kiçicik mәmlәkәtinizә böyük bir bәla vә ata-
nıza dәrin bir qәmginlik rәva görmüş olarsınız. Atanız bu әmrә razılıq vә
xeyir-dua vermәmişdir.
– Yox, sevimli Әziz! – deyә Rәşid cavab verdi. – Mәn onu elә bir ehti-
rasla sevirәm ki, ondan uzaqlaşmağı fikrimә belә gәtirә bilmirәm. Onun
xәyalı daim mәnim gözümün önündәdir, o dәrәcәyә çatıb ki, ondan başqa,
nәhv xәtalarımı düzәldirsiniz, şübhәsiz, mәndәn soruşacaqsınız, niyә bu
qәdәr müddәtdә heç Rәşid bәydәn bir xәbәr vermәyib yalnız Sәadәtdәn
danışırsan.
Ah! Әziz dostum, bilsәniz, bu ad nә qәdәr gözәl xatirәlәr oyadır! Bil-
sәniz, bu adı gündә min dәfә tәkrar etmәkdәn mәn nә dәrәcәdә hәzz alıram!
Hәtta “S” hәrfini әn adi kәlmәlәrin başında yazarkәn, ya dildә
söylәrkәn, bilsәniz, bu hәrf nә qәdәr mәnim gözümdә vә qulağımda lәtafәt
vә mәlahәtә malik olur!
Bu sirlәri bilsәniz, mәn әminәm ki, bu adı daha artıq tәkrar etmәyә siz
özünüz mәni vadar edәrsiniz vә xәyalәt sәmasında qanad açdığım Sәadәtin
evindәn eşiyә çıxmağı mәnә qadağan edәrsiniz.
Biz yuxarıda dedik ki, Rәşid bәy öz sevgilisinin yanından, od düşmüş
bir evin buxarısından alov çıxan kimi çıxdı vә alov kimi havada qeyb oldu.
Nәhayәt, şәhәrin kәnarında bir komaya yetişdi. Orada vәfalı Әziz, atlar ilә
20 bәrabәr onu gözlәyirdi. Nökәri ağasının gәlmәyindәn xeyli xoşhal olub, bir
bәhanә ilә ev sahiblәrini evdәn çıxartdı ki, ta Rәşid bәy ilә asudә dәrdlәşsin.
Rәşid bәy üzündә sevinc olsa da, eyni zamanda fikridağınıq görünürdü.
Elә ki hәr ikisi yalqız qaldılar, Әziz sükutu pozub soruşdu:
– Sizin harada olduğunuzu vә başınıza necә macәralar gәldiyini
soruşmağa mәnә icazә varmı?
Rәşid cavabında:
– Ah, mәnim sevimli Әzizim! Bu sәhәr mәn bir bәdbәxt aşiq idim, bir
az sonra dilәnçi oldum, nәhayәt, misilsiz mәlәyimin vәslinә nail olmaqla
xoşbәxt oldum. Görünür, bu Azәrbaycan qәzәli mәnim mәlәyim üçün imiş.
Güldür bu? Deyil, gül belә xәndan olmaz.
Gündürmü? Deyil, gün keçә rәxşan olmaz.
Derdim ki, mәlәk, mәlәk mәhәbbәt bilmәz.
Kimdir bu ki, tәşbihinә imkan olmaz?
Әziz dedi:
– Ağa, mәn sizin әn sadiq nökәrinizәm, ona görә cәsarәt edib sizә
deyirәm ki, sizin söylәmәyinizә görә, Sәadәt xanıma aşiq olmamaq müm-
kün deyilsә dә, sizin ondan uzaqlaşmağınız mәslәhәtdir, yoxsa özünüzә vә
mәşuqәnizә tükәnmәz әzablar, kiçicik mәmlәkәtinizә böyük bir bәla vә ata-
nıza dәrin bir qәmginlik rәva görmüş olarsınız. Atanız bu әmrә razılıq vә
xeyir-dua vermәmişdir.
– Yox, sevimli Әziz! – deyә Rәşid cavab verdi. – Mәn onu elә bir ehti-
rasla sevirәm ki, ondan uzaqlaşmağı fikrimә belә gәtirә bilmirәm. Onun
xәyalı daim mәnim gözümün önündәdir, o dәrәcәyә çatıb ki, ondan başqa,
