Page 681 - design_Topcubashov_Full_Layout 1

İzahlar və şərhlər

604 Әhmәd Cavad (1892–1937) – Azәrbaycan şairi, tәrcümәçi,
pedaqoq. Dövlәt himnimizin sözlәrinin müәllifi. Milli hәrәkatda
yaxından iştirak etmiş, onun qayә vә ideyalarına bağlılığına görә
repressiyaya mәruz qalmışdı.
605 Әli Yusif Yusifzadә (1900–1937) – azәrbaycanlı şair, publisist.
Azәrbaycan Cümhuriyyәti hökumәtinin qәrarı ilә ali tәhsil almaq
üçün Avropaya göndәrilәn 100 gәncdәn biri. Sorbonna Universitetindә
tәhsil almışdı. Müsavat partiyasının vә onun Bakıdakı gizli şәbәkәsinin
fәallarından biri. 1920-ci illәrdәn etibarәn tәqib vә hәbslәrә mәruz
qalmış, 1937-ci ildә “üçlüyün” hökmü ilә güllәlәnmişdi.
606
Lozanna konfransı – İsveçrәnin Lozanna şәhәrindә 1922-ci il
noyabrın 20-dәn 1923-cü il iyulun 24-nә qәdәr (müәyyәn fasilәlәrlә)
Böyük Britaniya, İtaliya vә Fransanın tәşәbbüsü әsasında Türkiyә ilә
sülh müqavilәsi hazırlamaq üçün keçirilәn beynәlxalq konfrans.
Konfrans nәticәsindә 17 sәnәd, o cümlәdәn boğazlar haqqında kon -
ven siya vә Lozanna sülh anlaşması imzalanmışdı. Konfransda
G.V.Çiçerinin rәhbәrliyi altında bollevik nümayәndә heyәti dә yalnız
boğazlar mәsәlәsinin müzakirәsi ilә bağlı iştirak etmişdi.
607 Makdonald (James Ramsay MacDonald, 1866–1937) – ingilis
siyasәtçisi vә dövlәt xadimi. 1924-cü ildә Böyük Britaniyanın baş 681
naziri vә xarici işlәr naziri. 1929–1934-cü illәrdә Britaniya hökumәtinә
rәhbәrlik etmişdir. Hakimiyyәti dövründә İngiltәrә ilә SSRİ arasında
diplomatik әlaqәlәr qurulmuşdur (1929).
608 İkinci Beynәlmilәl – mәnbәlәrdә Sosialist Beynәlmilәli, yaxud
Fәhlә Beynәlmilәli kimi dә tanınır. Dünya sosialist fәhlә partiyalarının
1889-cu ildә tәsis edilmiş beynәlxalq birliyi.
609 Moskva müqavilәsi – Türkiyә hökumәti ilә RSFSR hökumәti
arasında dostluq vә qardaşlıq haqqında 1921-ci il martın 16-da
Moskvada imzalanan müqavilә nәzәrdә tutulur.
610
“Yeni Kafkasya” – mühacir nәşr, M.Ә.Rәsulzadәnin redaktorluğu
vә fәal müәllifliyi ilә 1923–1927-ci illәrdә İstanbulda ayda iki dәfә
çıxan siyasi, sosial, әdәbi mәcmuә, Azәrbaycan mühacirәtinin ilk
tribunalarından vә rәsmi yayın orqanlarından biri. Ә.Topçubaşovun
burada Parisdәn göndәrdiyi xeyli mәqalәsi çap olunub.
611
Ağa Mehdi Cәfәrov (?–1924) – azәrbaycanlı zәngin, Bakıda bir
sıra zavodların sahibi. Azәrbaycanda sovet hakimiyyәti qurulandan
sonra Türkiyәyә mühacirәt etmiş, burada hәyatına intiharla son
qoymuşdu.