Page 667 - design_Topcubashov_Full_Layout 1
P. 667
İzahlar və şərhlər
479 Versal müqavilәsi – 1919-cu il iyunun 28-dә Fransanın Versal
sarayında imzalanan vә 1914–1918-ci illәr Birinci Dünya müharibәsinә
rәsmәn son qoyan anlaşma.
480
Şan Tuanq vә Kia Çau – Çindәki alman müstәmlәkәlәri. Paris
sülh konfransının qәrarına әsasәn hәmin әrazilәr müharibәdәn sonra
Yaponiyaya verilmişdi.
481 “Macarıstan üzәrinә hücuma keçmiş” – 1919-cu ilin avqustundan
noyabrına qәdәr Budapeşt şәhәri vә Macarıstanın bir sıra әrazilәri
rumın ordusu tәrәfindәn işğal olunmuşdu. Siyasi müstәqilliklәrini
1918-ci ildә elan edәn bu dövlәtlәrin hәr ikisi dünya müharibәsinә
qәdәr Avstriya-Macarıstan imperiyasının tәrkibinә daxil idi.
482 D`Annunsio Qabriel (D`Annunzio Gabriele, 1863–1938) –
italyan yazıçısı, şair, dramaturq vә siyasi xadim. 1919-cu il sentyabrın
12-dә rәhbәrlik etdiyi italyan millәtçi dәstәsi ilә Fium (indiki adı
Rijeka) adlı xorvat şәhәrini tutmuş vә orada 1920-ci ilin sonuna
qәdәr mövcud olan “Fium respublikası” qurduğunu elan etmişdi.
483 Tittoni (Tittini Tommaso, 1855–1931) – italyan siyasәtçisi,
diplomat vә dövlәt xadimi, müxtәlif dövrlәrdә İtaliyanın London vә
Parisdә sәfiri, sülh konfransı dövründә xarici işlәr naziri (1919), baş
nazir olmuşdu. 667
484 Lansinq (Lansing Robert, 1864–1928) – amerikan hüquqşünası
vә dövlәt xadimi, 1915–1920-ci illәrdә prezident Vudro Vilsonun
administrasiyasında Dövlәt katibi (xarici işlәr naziri). Paris sülh
konfransında ABŞ nümayәndә heyәtinin rәhbәri. Azәrbaycan heyәtinin
sülh konfransına buraxılmasında müәyyәn rolu olmuşdu.
Pişon Stefan (Pichon Stephen, 1857–1933) – Üçüncü Respublika
485
dövrü fransız siyasi vә dövlәt xadimi, diplomat. Klemanso vә Aristid
Brianın baş nazir olduqları beş hökumәt kabinetindә xarici işlәr
naziri vәzifәsini tutmuşdu. Siyasi-diplomatik fәaliyyәtinin әn mühüm
dövrü Paris sülh konfransına tәsadüf etmişdi.
486 Monzi Alberto (1878–1947) – fransız qafqazşünas alimi, yazıçı
vә ictimai xadim. 1919-cu ildә Azәrbaycan vә Gürcüstan
Respublikalarının sәyi ilә tәsis edilәn Fransa-Qafqaz liqasının fәxri
sәdri vә fәal üzvlәrindәn biri.
487
Fransa-Qafqaz Komitәsi – Azәrbaycan vә Gürcüstan nümayәndә
heyәtlәrinin tәşәbbüsü ilә 1919-cu ildә Fransa-Şәrq Cәmiyyәtinin
nәzdindә yaradılmış qurum. İki Cәnubi Qafqaz ölkәsinin Fransa ilә
ticari-iqtisadi vә mәdәni әmәkdaşlığı daha da inkişaf etdirmәsini
qarşısına hәdәf qoymuşdu. Azәrbaycan nümayәndә heyәtindәn