Page 664 - design_Topcubashov_Full_Layout 1

İzahlar və şərhlər

453 Avksentyev Nikolay Dmitriyeviç (1878–1943) – rus siyasi xadimi.
Fevral inqilabından sonra Petroqrad fәhlә, әsgәr vә matros deputatları
sovetinin üzvü, Müvәqqәti hökumәtin ikinci kabinetindә daxili işlәr
naziri vәzifәsindә çalışmışdı. Rusiya Müәssislәr Mәclisinә seçilmişdi.
454
Mallet (Sir Louis du Pan Mallet, 1864–1936) – ingilis diplomatı,
Birinci Dünya müharibәsi әrәfәsindә İngiltәrәnin İstanbul sәfiri tәyin
edilmişdi. Müharibә illәrindә Britaniya Forin Ofisinin nümayәndәsi
kimi hәrbi әsirlәrlә mәşğul olmuşdu. Paris sülh konfransında Britaniya
nümayәndә heyәtinin tәrkibindә çalışmışdı.
455
Morqentau (Morgenthau Henry, 1856–1946) – ABŞ diplomatı.
Birinci Dünya müharibәsi illәrindә ABŞ-ın İstanbul sәfiri. Uydurma
ermәni soyqırımının әn qızğın tәrәfdarlarından biri. Nyu-Yorkda bu
mövzuda qәlәmә alınmış “Sәfir Morqentonun tarixi”, “Bosfor sirlәri”
kimi kitablar çap etdirmiş vә ABŞ Senatına xüsusi mәruzә hazırlamışdı.
Tәbii ki, Qafqazla bağlı hazırladığı mәruzә dә qeyri-obyektivliyi,
birtәrәfliliyi ilә seçilirdi.
456 Vilson (Wilson Thomas Wudroo, 1856–1924) – Amerika siyasәtçisi
vә dövlәt xadimi, ABŞ-ın 28-ci prezidenti (1913–1921). Nobel sülh
mükafatı laureatı (1919). Birinci Dünya müharibәsindәn sonra dünyanın
yeni siyasi xәritәsi әsas etibarilә onun müәllifi olduğu “Vilson
664 prinsiplәri”nә müvafiq qurulmuşdu.
457 Millәtlәr Liqası – 1918–1920-ci illәrin Versal-Vaşinqton razılaşmaları
әsasında fәaliyyәt göstәrәn beynәlxalq cәmiyyәt. Birlәşmiş Millәtlәr
Tәşkilatının sәlәfi. Tәrksilah, hәrbi müdaxilәlәrin qarşısının alınması,
kollektiv tәhlükәsizliyin tәmin olunması, münaqişәlәrin diplomatik
danışıqlar yolu ilә nizama salınması, Yer kürәsindә hәyat keyfiyyәtinin
yüksәldilmәsi vә s. mәsәlәlәrlә mәşğul olurdu. 1934–1935-ci illәrdә
tәrkibinә 58 dövlәt daxil idi. BMT-nin yaradılması ilә әlaqәdar 1946-cı
ildә Millәtlәr Liqasının fәaliyyәtinә xitam verilmişdi.
458 Millәtlәr Cәmiyyәti – Millәtlәr Liqasının başqa bir adı.
459 Balfur (Artur James Balfour, 1848–1930) – qraf, Böyük Britaniya
siyasәtçisi vә dövlәt xadimi. Müxtәlif vaxtlarda xarici işlәr naziri vә
baş nazir (lord-sәdr) vәzifәlәrini tutmuşdu. 1917-ci ildә Yaxın Şәrqdә
yәhudi dövlәtinin yaradılması istiqamәtindә ilk addım sayılan “Balfur
bәyannamәsi”ni imzalamışdı.
460 Orlando (Vittorio Emanuele Orlando, 1860–1952) – İtaliya
siyasәtçisi vә dövlәt xadimi, 1917–1919-cu illәrdә İtaliya Respublikasının
baş naziri. Paris sülh konfransının aparıcı simalarından biri.
461 Sәfvәt bәy Mәlikov (1891–1975) – azәrbaycanlı diplomat.
H.Zәrdabinin oğlu. Riqa Politexnik İnstitutunda vә Almaniyada