Page 637 - design_Topcubashov_Full_Layout 1
P. 637
İzahlar və şərhlər
233 Mәhәmmәdcan Beqişev (Muxammetzyan Beqişev, 1867–1937)
– Petropavlovsk şәhәrindәki üçüncü mәscidin imam-xәtibi, maarifçi,
müdәrris.
234 Hafiz Әbdürrәşidov (Xafiz Abdraşitov) – tatar din xadimi,
Ümumrusiya müsәlmanlarının I qurultayının (may, 1917, Moskva)
nümayәndәsi.
235 Lәtif Bayazidov (Latıp Bayazitov) – tatar xeyriyyәçisi, birinci
gildiya Petropavlovsk taciri.
Pyanıy Bor – Tatarıstanda Kama çayının sahilindә son dәrәcә
236
mәnzәrәli yerdә salınmış tatar kәndi. İndi adı dәyişdirilәrәk Krasnıy
Bor şәklinә salınmışdır.
237 Kamenski qardaşları – Permdә gәmiçilik şirkәti işlәdәn, eyni
zamanda xeyriyyәçilik fәaliyyәti ilә dә ad çıxarmış Fyodor Kuzmiç
(1809–1883) vә Qriqori Kuzmiç Kamenski (1814–1893) nәzәrdә
tutulur.
238 Şarşad – hazırda Tatarıstan Respublikasının Arqız rayonunda
yerlәşәn kәnd.
239 Әhmәrov Şahbazgirey (Axmerov Şaxbazqirey, 1853–1900) –
tatar zadәganı, maarifçi, publisist, pedaqoq, ictimai xadim, Kazan
Şәhәr Dumasının qlasnısı. Cәdidizm (yenilәşmә) hәrәkatını dәstәklәmiş, 637
tatar mәktәblәrinin müasirlәşdirilmәsi ilә bağlı islahatlar aparılmasının
vә rus dilinin geniş yayılmasının tәrәfdarı kimi çıxış etmişdi. 1881-ci
ildәn Kazan Müәllimlәr Seminariyasında rus dili müәllimi idi.
240 Qneyts – söhbәtin kimdәn getdiyini müәyyәnlәşdirmәk mümkün
olmadı.
241
Şeyx-Әli – burada, çox güman ki, general Әli-Şeyxәlinin qızı,
Sәlim Girey Canturinin xanımı Sofiya Şeyx-Әli nәzәrdә tutulur. O,
Rusiya müsәlmanlarının mәdәni-ictimai hәyatında fәal iştirak edirdi.
Ufanın mәşhur mәdrәsәlәrindәn birinin – “Mәdrәseyi-Qaliyә”nin
açılmasında әn çox maddi yardım göstәrәnlәrdәn biri idi.
242 Nijnidә iclas – 1909-cu ilin avqustunda Nijni-Novqorodda növbәti
yay yarmarkası zamanı “İttifaqi-müslimin” partiyası dumanın müsәlman
üzvlәrinin dә qatıldıqları siyasi xarakterli toplantı keçirmişdi. Lakin
polis basqını nәticәsindә tәdbir yarımçıq qalmışdı. Hәmin gün iclasa
Rusiya Müsәlmanları İttifaqının 26 nәfәr tanınmış nümayәndәsi
toplaşmışdı. Aralarında K.M.Tevkelov, Ә.Topçubaşov, M.M.Devlet-
Qildeev vә b. vardı. Şübhәli bir şey tapılmadığından polis heç kәsi
hәbs etmәmişdi. İclas iştirakçıları yalnız dumanın müsәlman fraksiyasının
fәaliyyәti haqda hesabatı dinlәmәyә imkan tapmışdılar.