Page 552 - design_Topcubashov_Full_Layout 1
P. 552
Əlimərdan bəy Topçubaşov
kimi, Qafqaz xalqlarının cәlladları dәhşәtli planlarına heç
bir sәrhәd qoymadıqlarından, qarşılarında heç bir maneә
görmәdiklәrindәn repressiyalar silsilәsini get-gedә daha
әmin-arxayın tәrzdә vә inamla hәyata keçirirlәr. Әmindirlәr
ki, törәtdiklәri bütün cinayәtlәr cәzasız ötüşәcәk, xalqlarımızın
yardım uma bilәcәyi heç bir ünvan, heç bir yer yoxdur.
Heyhat, bir çox mәnada, doğrudan da, belәdir! Vә bolşeviklәr
hәr şeyә qadir mütәşәkkilliklәrinә, hәrtәrәfli mәlumatlılıqlarına
baxmayaraq, özlәrini dünәnki müttәfiqlәrdәn necә dәrin
ziddiyyәtlәrin ayırdığını yaxşı nәzәrә alırlar. İngiltәrә, Fransa
vә İtaliya hәtta birlikdә hazırlayıb imzaladıqları Versal
müqavilәsindә irәli sürülәn siyasi mәsәlәlәrә münasibәtdә
necә radikal şәkildә bir-birindәn ayrılırlar! Bu ölkәlәrin
iqtisadi maraqları arasında necә dәrin vә keçilmәz uçurumlar
mövcuddur! Müharibәdәn sonra bütün Avropa ölkәlәrini,
hәtta Amerikanı necә dәrin iqtisadi böhran bürüyüb! Bütün
bunlar bolşeviklәrin işinә yarayır, istәr daxildә, istәrsә dә
552 xaricdә çoxsaylı problemlәrin mövcudluğuna baxmayaraq,
onlar indiki çәtin vәziyyәtdәn öz xeyirlәrinә yararlanmağı
bacarırlar. Vә tәbii ki, Avropa dövlәtlәrinin evlәrinin içindә
bu cür çәtin şәraitdә yaşadıqları halda, başqalarına, әlәlxüsus
da bizә heç bir diqqәt yetirmәyәcәklәrini yaxşı anlayırlar.
Biz hamımız – azәrbaycanlılar, gürcülәr vә b. әndişә içәrisindә
vәziyyәtin mәhz belә şәkil aldığını görürük. Bu, xüsusi ilә
Lozanna konfransından 606 sonra daha aydın nәzәrә çarpır.
Çünki әgәr sülh konfransı zamanı bizә müәyyәn rәğbәt
göstәrirdilәrsә, xeyirxah yanaşırdılarsa, sonra mövcudluğumuza
sadәcә tәhәmmül edirdilәr. Lozanna konfransının ardınca isә
dәfәlәrlә şahidi olduğumuz kimi, bizi әksәr hallarda ya
çoxmәnalı sükutla başdan edir, ya da hәlәlik dözüb dayanmağın,
hadisәlәrin daha mәqsәdәuyğun şәkil almasını, vәziyyәtin
yaxşıya doğru dәyişmәsini gözlәmәyin zәruriliyi haqqındakı
mәslәhәtlәrlә yola verirdilәr. Hәm dә әsla gizlәtmirlәr ki,
indiyә qәdәr elәdiklәrindәn daha artığına ümid bәslәmәyә