Page 517 - design_Topcubashov_Full_Layout 1

...Xalqımızın müstəqil yaşayacağına inanırdıq

aldıqları Tiflisә mütәmadi sәfәrlәri zamanı Hәsәn bәy mәşhur
gürcü ictimai xadimi, gürcü ziyalılarının әsas mәtbu orqanı
sayılan “Obzor” 581 qәzetinin naşiri vә redaktoru N.Y.Nikoladze
ilә yaxından tanış olmuşdu. Tezliklә Hәsәn bәy hәmin
qәzetdә Qafqaz müsәlmanlarının hәyatı ilә bağlı müxtәlif
mövzularda ardıcıl çıxış etmәyә başlamışdı. Әslindә, bu,
Hәsәn bәyin vaxtilә “Әkinçi” sәhifәlәrindә başladığı, xalqı
maarifә, mәdәni vә iqtisadi tәrәqqiyә, milli şüurun inkişafına
çağıran ehtiraslı çıxışlarının davamı idi. Hәm dә müәllif bir
tәrәfdәn rusdilli oxucuların rәğbәtini qazanmaq, digәr tәrәfdәn
isә Tiflisdәki yüksәk inzibati dairәlәrin diqqәtini çәkmәk
üçün çağırışların hansı formada sәslәndirilmәsini dә kifayәt
qәdәr yaxşı bilirdi.

* * *
Müsәlman hәyatının tәxirәsalınmaz mәsәlәlәri ilә yanaşı,
Hәsәn bәy dövrün diqqәtәlayiq hadisәlәri vә çevrәsindәki
fәrәhsiz hәyat lövhәlәri haqda da geniş söz açırdı. 517
Zaqafqaziyada kәnd tәsәrrüfatına yararlı әrazilәrin mәrzlәnmәsi
ilә әlaqәdar kәndlilәrә torpaq paylarının ayrılması onu daha
çox maraqlandıran mәsәlәlәrdәn idi. Hәsәn bәy hökumәt
mәmurlarının qanundankәnar, saxtakar hәrәkәtlәrinin heç
birini diqqәtdәn qaçırmır, hәr belә tәsadüf haqda “Obzor”
qәzetini lazımi materiallarla tәmin edirdi. Öz xәbәr vә
mәqalәlәrindә o, yerli hakimiyyәt dairәlәrinin özbaşınalıqları,
mәhkәmәlәrin tәrәfkeşliyi, dövlәt әmlakı mәmurlarının
qanunsuzluqları haqqında yaddaqalan lövhәlәr cızırdı. 80-ci
illәrin ikinci yarısında Qafqazda quldurluq vә soyğunçuluq
halları genişlәnәndә isә Hәsәn bәy diqqәtini bu fәlakәtli
vәziyyәtә yönәltmişdi. Onun fikrincә, yeni ictimai bәlanın
әsas sәbәbkarları qanunu saya salmayan, pul xatirinә hәr cür
yaramazlığa hazır olan hakimiyyәt nümayәndәlәrinin özlәri
idi.
Hәsәn bәyin mәqalәlәri vә yerlәrdәn göndәrdiyi xәbәrlәr
“Obzor” üçün bir sıra problem vә narahatlıqlar yaradırdı.