Page 48 - design_Topcubashov_Full_Layout 1

Əlimərdan bəy Topçubaşov

İslam ümmәtinin cahilliyi, әrәb әlifbasının çәtinliklәri,
şәriәt qaydalarının vә Quran hökmlәrinin savadlı tәfsirçilәrini
yetişdirmәk baxımından nizamlı mәktәblәrin olmaması
nәticәsindә müsәlman qadınının – hava vә işıqdan mәhrum,
yarıdustaq varlığın düşdüyü son dәrәcә acınacaqlı vәziyyәt
islam dininә mәnsub olan xalqların ümumi geriliyinin başlıca
sәbәblәridir. Bunlar hәm dә günümüzün mühüm, tәcili hәllini
gözlәyәn mәsәlәlәridir. Müsәlman xalqların gәlәcәyi hәmin
müşküllәrin tәxirә salınmadan vә düzgün çözülmәsindәn
asılıdır.
İslam dünyasının bütün kәskinliyi ilә üzә çıxan vә
çözülmәyәnә qәdәr müsәlmanların sonrakı normal
mövcudluğunu, xüsusәn dә müasir xalqların mәdәni-iqtisadi
mübarizәsindә hәr hansı şәkildә iştirakını müşkülә çevirәn
hәlli vacib ehtiyaclar tәdricәn bizimkilәrin dә beyninә
batmağa başlayır. Onlar bütün ömürlәrini içәrisindә keçirdiklәri
ağır şәraitin dözülmәzliyini görürlәr. Bu vәziyyәtin fәsad vә
48 zәrәrini daha aydın şәkildә anlayırlar.
Mәhz hәmin sәbәbdәn dә Bakıda müsәlman qızları üçün
tәhsil müәssisәsinin açılması xәbәri islam alәmini hәyәcana
gәtirdi. İmperiyanın müsәlmanlar yaşayan vilayәtlәrindәn,
redaksiyamız da daxil olmaqla, Bakıya hәyәcanlı sorğular
gәlirdi: Bu nә cür mәktәbdir? Proqramı necәdir? Tәlim-
tәrbiyә personalı kimlәrdәn ibarәt olacaq? Vә s. Mәktubların
çoxunda müsәlman qadını üçün tәhsil ocağının yaradılmasına
ehtiyatlı inamsızlıq da әksini tapıb: Cәnab Tağıyev bu
tәşәbbüsә vaxtından әvvәl әl atmayıb ki? Müsәlman kütlәsinin
cahil tәbәqәsinin, әn әsası, islam ruhanilәrinin buna münasibәti
necә olacaq?
Etiraf etmәliyik ki, qoyulan suallar yenә dә “raison
d`etre”-ni (fr.: “tәsir qüvvәsi” – Tәrc.) saxlamaqdadır. Onları
doğuran başlıca sәbәb isә tәk müsәlman ziyalılarının deyil,
nә qәdәr utancverici görünsә dә, ibadәt etdiyi dini tәlimlә,
әsaslandığı şәriәt qaydaları ilә sәthi tanış olan müsәlmanların