Page 454 - design_Topcubashov_Full_Layout 1

Əlimərdan bəy Topçubaşov

mәnafeyi vә vәtәndaşların hüquqlarının müdafiәsindә kifayәt
qәdәr әdalәtli münasibәt nümayiş etdirә bilmәdi. Seymin
nümayәndәlәri milli maraqları vә siyasi partiyaların mövqelәrini
regionun ümumi mәnafeyinә tabe etdirmәkdә bacarıqsız vә
naşı olduqlarını göstәrdilәr. Bu da hökumәtә, hәtta bütünlükdә
Respublikanın özünә inamı sarsıtdı.
Azәrbaycanlılar etiraz sәslәrini daha ucadan bildirdilәr,
çünki Zaqafqaziya Federal Respublikasının tәşkili ilә onların
başına açılan müsibәtlәr daha da artmışdı. İrәvan vilayәtinin
bәzi hissәlәrindә tarixәn mәskunlaşmış azәrbaycanlılar ermәni
ordusunun girovuna çevrilmişdilәr. Bu ordu müsәlmanlar
yaşayan bütöv bir әrazidә insanları kütlәvi surәtdә qırır,
qocalara, qadınlara, hәtta uşaqlara belә amansızcasına divan
tutur, yüzlәrlә Azәrbaycan kәndlәrini yandırır, yaxud soyub-
talayır, yerlә yeksan edirdi.
Hökumәt seymin azәrbaycanlı deputatlarının etiraz sәsini
qulaqardına vuraraq vәhşiliklәrin qarşısını almaq üçün heç
454 bir ciddi ölçü götürmürdü. Bolşeviklәrin Bakını işğal etdiyi
vә böyük әrazini әldә saxladığı bir şәraitdә seym üzvlәrinin
mövqeyi regiondakı ümumi vәziyyәtlә bir araya sığmırdı.
Seymin azәrbaycanlı deputatları Bakı vә kәndlәrinә
kömәk üçün dönә-dönә, tәkidli müraciәtlәr edirdilәr. Lakin
hökumәt üzvlәrinin әksәriyyәti özlәrini ya eşitmәzliyә vurur,
ya da tәmtәraqlı çıxışlarla kifayәtlәnirdi.
Belә şәraitdә hökumәtin zәifliyi onun istәyib-
istәmәmәsindәn asılı olmayaraq Zaqafqaziya Federal
Respublikasının sonrakı mövcudluğunu qeyri-mümkün edirdi.
Respublika hüdudlarından kәnarda baş verәn gözlәnilmәz
hadisәlәr dә ciddi tәsir göstәrirdi. Belәliklә, Respublika
parçalandı. Gürcüstan birinci olaraq federasiyanın tәrkibindәn
çıxdı vә elә hәmin gün – 1918-ci il mayın 26-da Gürcüstan
Respublikasının yarandığını elan etdi. Bundan sonra
Zaqafqaziya sәrhәdlәri daxilindә Azәrbaycan vә Ermәnistan
Respublikaları tәşәkkül tapdı.