Page 425 - design_Topcubashov_Full_Layout 1
P. 425
...Xalqımızın müstəqil yaşayacağına inanırdıq
çәkib. Bu nitq böyük әks-sәda doğurub. İndi onu hәr üzünә
şәrh edirlәr. Әgәr mәtbәә işçilәrinin noyabrın 12-dә başlanan
tәtili nәticәsindә qәzetlәrin çapı dayanmasaydı, yәqin ki,
onunla bağlı xeyli әdәbiyyat meydana çıxardı. Nitqin
fransızcaya tәrcümәsini әlavә edirәm (әlavә № 1). Rus
ünsürlәri çox narazıdır. Onların sol qanadı (İ.Minor,
535
536
V.Zenzinov , E.Stalinski ) burada fransız dilindә hәftәlik
“Pour la Russie” 537 qәzetinin nәşrinә başlayıblar. Lloyd
Corcun nitqi ilә әlaqәdar bu qәzetdәki materialın mәtni
әlavә olunur (bax: әlavә № 2).
Habelә Fransız Müstәmlәkәlәri Liqası 538 siyasәt vә xarici
әlaqәlәr bölmәsi sәdrinin mәnә ünvanlanan 17 noyabr 1919-cu
il tarixli mәktubunun surәtini dә göndәrirәm.
Mәktubda adı çәkilәn bölmәnin çıxardığı qәtnamә haqda
mәlumat verilir. Yeri gәlmişkәn, qәtnamәdә Gürcüstanla
Azәrbaycanın “de-fakto vә de-yure tanınması” ilә bağlı arzu
ifadә olunmuşdur (bax: әlavә № Z).
425
III
Bu müddәt әrzindә on saylı mәlumatımda bәhs etdiyim
mәktublardan başqa, Nyu-York vә Vaşinqtondan, cәnab
Çendlerdәn daha iki mәktub, yenә oradan, cәnab Robinovdan
mәktubla birlikdә teleqram alınıb.
Birinci mәktubda (ümumi say baxımından o, ikincidir
vә noyabrın 1-dә yazılıb) cәnab Çendler Amerikadakı ermәni
nümayәndәlәrinin bizim vә gürcülәrin әleyhinә çevrilmiş
hәrәkәtlәri barәdә mәlumat verib. Bu, әlbәttә, bizdәn ötrü
yenilik deyil! Üstәlik, buradan Kaçaznuni, Enfiacyan 539 vә
Piralovun 540 Amerikaya getmәlәrini dә nәzәrә alsaq, tәәccüb
doğuracaq heç bir şey yoxdur. Cәnab Çendler eyni ilә belә
bir mәktubu da N.S.Çxeidzeyә göndәrib. Nümayәndә
heyәtlәrimizin mәsәlә ilә bağlı qәnaәtlәri ümumi idi. Ona
görә dә cәnab Çendlerә cavab mәktubunda Amerikadakı
ermәnilәrlә polemikaya girmәdәn xeyrimizә tәbliğat aparan