Page 378 - design_Topcubashov_Full_Layout 1
P. 378
Əlimərdan bəy Topçubaşov
tәrkibindә Qafqaz işlәri üzrә ayrıca komissiya yaradılması
vaxtının çatdığını vә bu mәsәlә ilә bağlı müraciәtimizin
zәruri olduğunu bildirdim. Әvvәlcәdәn fikir mübadilәsi
aparmaq üçün cәnab sәdrlәri avqustun 4-dә yanıma dәvәt
etdim. Aqaronyandan başqa, qalan sәdrlәr gәldilәr. O, yerinә
doktor Oqancanovu 495 göndәrmişdi. Sonuncu isә öz növbәsindә
bildirdi ki, indiyә qәdәr bizim gürcülәr vә dağlılarla bir sıra
müştәrәk iclaslarımız keçirildiyindәn, sadәcә mәlumat almaq
mәqsәdi ilә buradadır. Yәni müvafiq sәlahiyyәti olmadığından
heç bir şey danışmayacaq, yalnız dediklәrimizi qeyd edәcәk.
Yığıncaq irәli sürdüyüm tәklifin yekdilliklә qәbul olunması
ilә başa çatdı. Ermәnilәrә mövqelәrini bildirmәk üçün vaxt
verdik. Avqustun 13-dә Aqaronyandan mәsәlә ilә bağlı fikir
mübadilәsi aparmaq üçün onun yanında toplaşmaq tәklifi
aldıq. Eyni gündә biz gürcülәr vә dağlılarla birlikdә cәnab
Vordropu çaya dәvәt etmişdik. Sәn demә, hәmin sәhәr
ermәnilәr Vordropun yanında olub müştәrәk çay süfrәmizә
378 çağırılmadıqlarını ona deyibmişlәr. Vordropun katibi Vayt
mәnә telefon açıb ermәnilәrin dә çaya çağırılmalarını xahiş
etdi ki, birgә söhbәt imkanı yaransın. Tәyin olunmuş vaxta
tәxminәn 1 saat qalmışdı. Lakin buna baxmayaraq, dәrhal
ermәnilәri dәvәt etdim. Amma müxtәlif bәhanәlәrlә boyun
qaçırdılar. Nәticәdә Vordropla çay mәclisi baş tutmadı.
Razılaşdığımız vaxtda Çxeidze gәldi. Biz heç nә olmamış
kimi bir yerdә ermәnilәrin (Aqaronyan, Papacanov, Kaçaznuni)
yanına, toplantıya getdik. Burada mәnim qaldırdığım Qafqaz
işlәri üzrә komissiya mәsәlәsi müzakirә olunarkәn fikir
mübadilәsi zamanı ermәnilәr aşağıdakı üç sualı verdilәr:
1. Qafqaz vә Türkiyә Ermәnistanından ibarәt birlәşmiş
Ermәnistana münasibәtiniz necәdir? 2. Sәrhәd vә әrazi
xarakterli bütün mübahisәli mәsәlәlәrin burada – sülh
konfransında birdәfәlik hәll olunması zәrurәtini etiraf
edirsinizmi? 3. İngilis qoşunlarının Qafqazdan çıxarılmaması
ilә bağlı konfransa müraciәt etmәyi zәruri sayırsınızmı?