Page 376 - design_Topcubashov_Full_Layout 1

Əlimərdan bəy Topçubaşov

hәr vasitә ilә uzatmağa çalışan Antanta da bu faktı nәzәrә
alır. Amma çәtin ki, indiki konfrans hәmin mәsәlә ilә mәşğul
olsun! Qәzetlәrin dә yazdığı kimi, daha çox ehtimal edilәn
variant konfransın rus vә türk mәsәlәsini Millәtlәr Cәmiyyәtinin
müzakirәsinә ötürmәsidir. Cәmiyyәtin iki aydan sonra
fәaliyyәtә başlayacağı ehtimal olunur. Konfrans özü isә necә
deyәrlәr, ya yerli-dibli buxarlanacaq, ya da uzun müddәtә
buraxılacaq. İndi onu tam cәsarәtlә “sülh konfransı”
adlandırmamaq olar. Çünki Almaniya vә Avstriya ilә “sülh”
müqavilәlәrinin bağlanmasına, әvvәl Bolqarıstanın, sonra
isә Macarıstanın növbәdә dayanmasına baxmayaraq, hәlәlik
sülhdәn heç bir әsәr-әlamәt yoxdur.
Türkiyә ilә sülh dә hәlәlik üfüqdә görünmür. Amma
Türkiyәnin bölünmәsi ilә çox can-dildәn mәşğul olurlar.
Anadoluda başlanan milli hәrәkat hamını bir qәdәr
qayğılandırıb. Yerli mәtbuatın türklәrә münasibәtdә әnәnәvi
sәrt tonu sanki get-gedә zәiflәyir, hәtta müәyyәn qәdәr daha
376 rәğbәtli yanaşma ilә әvәz olunur. Mәlum sәbәblәrә görә
tәfәrrüatlara varmıram. Onlar barәdә Sizә Mәmmәdhәsәn
Hacınski mәlumat verәcәk.
Mәsәlәnin ermәnilәrlә bağlı tәrәfi üzәrindә dayanmalıyam.
493
Artıq Türkiyә ermәnilәri ilә (Poqos Nubar ) Qafqaz
ermәnilәrinin birlәşib әlbir fәaliyyәt göstәrdiklәrini yazmışam.
Bu, qonşularımız üçün çox vacib şәrtdir. Onların Paris
tәmsilçilәri Qafqaz hüdudlarını aşan ümumermәni
mövqeyindәn çıxış edirlәr. Qafqaz vә Türkiyә ermәnilәrinin
taleyini bir-biri ilә sıx şәkildә әlaqәlәndirәrәk bizimlә vә
gürcülәrlә hәr hansı iş birliyindә olmalarını az qala lüzumsuz
hәrәkәt sayırlar. Yol geniş, ideallar nәcibdir! Axır ki, әyә
bildiklәri Türkiyә onlar üçün indi “gücsüz nәhәng”dir. “Sizi
mәhdud Qafqaz maraqları mәşğul edir, bizimsә bütün ermәni
xalqının, birlәşmiş Ermәnistanın mәnafeyi ilә bağlı qayğılarımız
var”, – deyә Aqaronyan bildirir. O әmindir ki, bu cür
bәyanatları ilә “Avropada vә Amerikada”, habelә Müttәfiq