Page 368 - design_Topcubashov_Full_Layout 1

Əlimərdan bəy Topçubaşov

nüfuzu sayәsindә hәmin layihә qәbul edilsin. Lakin bu
zaman sәnәdin bәzi dәyişikliklәrә uğrayacağı da istisna
olunmur. Bütün hallarda kiçik xalqlar üçün yeni olan Müәssisә
– Millәtlәr Cәmiyyәti hәlәlik ölü doğulmuş uşağa oxşayır.
Ona kimin vә nә zaman nәfәs verәcәyi isә bәlli deyil, Fransa,
İtaliya vә Almaniyada elә bil hәtta belә bir Cәmiyyәtin
mövcudluğunu da unudublar. Bu ölkәlәrin hәr birinin daxili
xarakterli ağrılı problemlәri var – get-gedә artan bahalıq,
pulun dәyәrdәn düşmәsi, artıq böhran deyil, hәqiqi yanacaq
aclığı sәviyyәsinә çatmış kömür qıtlığı vә s. bu qәbildәndir.
Bir çox yerlәrdә nәinki fabrik vә zavodlar işini dayandırır,
hәtta hәlәlik hәrәkәtdә olan marşrutlardakı qatarların parovoz
vә vaqonlarının sayı azaldılır.
Fransa vә İngiltәrә seçkilәr әrәfәsindәdir. Hәr cür ümumi,
daha çox isә partiya mövqeyinә әsaslanan vә şәxsi xarakterli
mülahizәlәr hökumәt idarәçilәrini bir sıra hallarda mövcud
kursu dәyişmәyә, hәm dә daha çox tamamilә әks istiqamәt
368 götürmәyә mәcbur edir.
Mәsәlәn, bu mülahizәlәrin tәsiri vә ictimai fikrin tәzyiqi
altında ingilis hökumәti qәti şәkildә Rusiyadakı antibolşevik
qüvvәlәrә yardım göstәrmәyin әleyhinә çıxdı vә indi hәrbi
güclәrini hәr yerdәn geri çağırır. Başqa sözlә desәk, sülh
konfransının bәyәndiyi hәrәkәt planı ilә kökündәn fәrqlәnәn
bir addım atır. Konfransın özünә gәldikdә isә, o, Müttәfiqlәrә
deyil, yalnız “mәğlublar”a münasibәtdә güclüdür. Macarıstan
üzәrinә hücuma keçmiş 481 “müttәfiq” Rumıniyanın nümunәsi
dediklәrimizi bir daha tәsdiq edir. Müttәfiq dövlәtlәrin
konfransa münasibәtini, şair Qabriel D’Annunzio 482 başda
olmaqla, italyan әsgәrlәrinin Fium şәhәrini zorla әlә keçirmәlәri
әyani şәkildә göstәrir. Sülh konfransı bu şәhәri Yuqoslaviyaya
vermәyi nәzәrdә tuturdu. Zahirәn hadisә D’Annunzionun
“macәrası” tәsiri bağışlayır, lakin hamı bir nәfәr kimi şübhәyә
әsla yer qoymadan bildirir ki, D’Annunzionun bu “macәrası”
italyan xalqı vә İtaliya hökumәti tәrәfindәn bәyәnilir. Hәr