Page 367 - design_Topcubashov_Full_Layout 1
P. 367
...Xalqımızın müstəqil yaşayacağına inanırdıq
iştirakı ilә Amerika nümayәndә heyәtinin tәmsilçisi
Morqentaudan Müttәfiqlәrin bizi tanıyıb-tanımayacaqlarını
soruşdum) ya yayğın cavablar verir, ya da qәrarlarını açıq
şәkildә demirlәr. Ancaq düşünürәm ki, mәsәlә tәkcә
nәzakәtlilikdә deyil, çünki siyasi vәziyyәt elә mürәkkәb vә
qarma-qarışıq şәkil alıb ki, indiki vaxtda Müttәfiqlәrin
Rusiyanın vә ondan qopub ayrılmış әrazilәrin gәlәcәyi ilә
bağlı hansısa qәrarının mövcudluq ehtimalı mәnә dә şübhәli
görünür. Çox güman ki, hәr şey Kolçak, Denikin vә Yudeniç 477
ordularının uğurlarından asılı olacaqdır.
Digәr tәrәfdәn, Müttәfiqlәrin özlәrinin dә kifayәt qәdәr
işlәri var. Versalda Almaniya ilә imzalanan müqavilә artıq,
necә deyәrlәr, çat vermәkdәdir, çünki “nifrәt” obyekti olan
bu dövlәtin yenidәn güclәnәcәyi fikri hәr yerdә tәlqin olunur.
Belәliklә, Versal müqavilәsi yeni (alman) Avstriya ilә
Almaniyanın tezliklә birlәşmәsi imkanının mövcudluğu
ehtimalını diqqәtdәn yayındırıb. Almaniya isә öz növbәsindә
bundan istifadә etdi vә Konstitusiyasının yuxarıda xatırlatdığım 367
62-ci maddәsi lәğv olundu. Tanınmış mәtbuat orqanları bir
ağızdan vә yorulmadan tәkrar edirlәr ki, Almaniya öz üzәrinә
götürdüyü öhdәliklәri yerinә yetirmәyәcәk, almanlar
bolşeviklәrlә, İtaliya vә Yaponiya ilә sirli siyasәt aparırlar.
Hәqiqәtәn dә, “İl Tempo” 478 adlı italyan qәzetindә Almaniya
ilә Yaponiya arasında bağlanmış gizli müqavilәnin mәtni
çap olunub. Yaponiya nümayәndәlәri hәlәlik belә bir sәnәdin
mövcudluğu faktını inkar edirlәr. Daha sonra diqqәtinizә
çatdırmalıyam ki, Amerikada Versal müqavilәsinin 479 әleyhinә
böyük kampaniya başladılıb. Burada әvvәllәr Almaniya
müstәmlәkәlәri olmuş Şan-Tuanq vә Kia-Çaunun 480 indiki
müqavilәnin şәrtlәrinә әsasәn Yaponiyaya verilmәsinә kәskin
etiraz bildirilir. Amerika Senatı göstәrilәn şәrtlәrlә razı deyil,
hәmin әrazilәr Çinә qaytarılmalıdır. Senatda Vilson layihәsi
ilә bağlı Millәtlәr Cәmiyyәtinә qarşı güclü qruplaşma da
fәaliyyәt göstәrmәkdәdir. Ola bilsin ki, yalnız Vilsonun