Page 293 - design_Topcubashov_Full_Layout 1

...Xalqımızın müstəqil yaşayacağına inanırdıq

baş verәn xoşagәlmәz dәyişikliklәr ölkәnizә dә tәsirsiz
ötüşmür. Baxın, indi bizdә üç, әgәr Şimali Qafqazı da saysaq,
dörd yeni respublika yaranıb. Onlara münasibәtiniz necәdir?
Nazir. Bu respublikaları tanıyırıq. Xüsusilә sizin
Azәrbaycana rәğbәtimiz böyükdür. Әvvәl dә dediyim kimi,
müstәqilliyinizin әleyhinә deyilik, әksinә, ürәkdәn sevinirik.
Sizin müstәqil olmağınız İran üçün hәr cәhәtdәn sәrfәlidir.
İlk növbәdә isә gәlәcәk Rusiya ilә bağlı mәsәlәdә müәyyәn
zәmanәt qazanmış oluruq.
Mәn. Zati-alinizin dilindәn bu fikirlәri eşitmәk çox
xoşdur. Çünki indiyә qәdәr hansısa gizli narazılıq qalmaqda
idi. Mәn bolşevik әsirliyindәn qayıdandan sonra Yelizavetpolda
bu barәdә tez-tez eşidirdim. Sizin elçiniz dә fikirlәrini açıq
şәkildә bildirmәkdәn çәkinmirdi. Deyirdi ki, biz Azәrbaycan
dövlәtini fars Azәrbaycanını İrandan qoparmaq niyyәti güdәn
türk siyasi xadimlәrinin diktәsi altında qurmuşuq. Doğrusu,
bu, mәni çox tәәccüblәndirirdi. Bizim fars Azәrbaycanına
heç bir iddiamız yoxdur. Sizinlә münasibәtlәrdә dә dostluqdan 293
vә qarşılıqlı yardımdan başqa heç bir şey axtarmırıq. Әgәr
Ermәnistan, Gürcüstan respublikalarının mövcudluğuna qarşı
hәr hansı etirazınız yoxdursa, o zaman nә üçün bizim
әleyhimizә olmalısınız?
Nazir. Tamamilә düzgün buyurursunuz. Sizin müstәqil
olmağınızı daha çox arzulayırıq. Eşitdiklәrinizin hamısı
“Azәrbaycan” adının düzgün başa düşülmәmәsindәn irәli
gәlәn anlaşılmazlıqdır. Axı indiyә qәdәr bizim mәrkәzi
Tәbriz olan әrazilәrimiz Azәrbaycan adlanırdı. Ancaq mәsәlә
bunda deyil. Bәs müstәqilliyinizi necә qoruyub saxlaya -
caqsınız? Axı qonşularınız – ermәnilәrlә gürcülәr sizә
düşmәndirlәr. Türkiyәyә görә Antanta dövlәtlәrinin yardımına
bel bağlamağınız da mümkün deyil. Ümumiyyәtlә, gәrәk
siz Müttәfiq dövlәtlәrin nümayәndәlәrini ölkәnizdәki vәziyyәtlә
yaxından tanış edәsiniz.
Mәn. Elә bu barәdә danışmaq istәyirdim. Burada
Antantanın bәzi nümayәndәlәri ilә görüşüb onlara Qafqaz