Page 266 - design_Topcubashov_Full_Layout 1
P. 266
Əlimərdan bəy Topçubaşov
bilirik. Özünüz dә az әvvәl tәsdiq etdiniz. Biz dost vә qardaş
olmuşuq, indәn sonra da dost vә qardaş kimi qalacağıq.
Ümid edirәm, hәtta zәrurәt yaransa, İran bizә yardım da
göstәrәcәk. Eyni zamanda inanıram ki, şәxsәn siz özünüz dә
bunu edәrsiniz, “Excellence”!
Fars elçisi. Әlbәttә, edәrәm. Amma hisslәr bir şeydir,
dövlәtin maraqları vә siyasәti tamamilә başqa şeydir. Heç
kim ölkәsinә qәsd olunduğunu görәndә sakit dayana bilmәz
vә dayanmamalıdır. Belә bir qәsd isә buradan qaynaqlanır.
Almanlarla birlikdә әleyhimizә planlar qururdular. Aydın
mәsәlәdir ki, yerlәrdәki insanlarımız heç kәsә rәğbәt bәslәmir,
heç bir iddianı qәbul etmirdilәr. Hamının düşüncәsi yekdil
idi. Onlar ölmәyә razı olardılar, amma vәtәnә xәyanәt
etmәzdilәr. Bizim bu düşüncәmizә buradakılarla almanlar
qan axıtmaqla cavab verirdilәr. Az adamımız hәlak olmadı.
357
Mәn әvvәlcә mәsәlәyә Seyid Hilmi paşanın , sonra isә
Tәlәt paşanın diqqәtini cәlb etdim. Birinci qәtiyyәn dövlәt
adamı deyildi.
266
Mәn. Amma, “Excellence”, mәnim bildiyim qәdәr, siz
türk dostusunuz.
Fars elçisi. Bәli, doğrudur. Amma o da doğrudur ki,
mәnim türk dostu, yaxud firәng dostu olmağım yalnız İran
üçündür. Çünki ilk növbәdә İranın dostuyam. Öz ölkәmi
sevirәm, onun maraqlarını qorumalıyam.
Mәn. Doğrudur.
Fars elçisi. “Excellence”, sizә demәliyәm ki, mәn mömin
müsәlmanam, öz dinimә bağlıyam, Quran oxuyuram. Bu
mәnada müsәlmanların bütün uğurlarına sevinir,
uğursuzluqlarına kәdәrlәnirәm. Bax, indi siz oturduğunuz
kürsüdә vaxtı ilә Tәlәt paşa oturmuşdu. Mәn ona Aya
Sofyanın 358 minarәlәrinin birinin yıxılması barәdә gördüyüm
yuxunu danışdım. Bәdbәxtlikdәn, o yuxu tezliklә çin oldu –
Bağdad süqut etdi. Tәәssüflәr olsun ki, o zaman Qolts paşa 359
öldü. Xәlil paşa kimi bonvivanlar (fr.: “әylәncә düşkünü”,
“öz keyfi üçün yaşayan”) isә aydın mәsәlәdir ki, Bağdadı