Page 25 - design_Topcubashov_Full_Layout 1

...Xalqımızın müstəqil yaşayacağına inanırdıq

informasiya, cari siyasi proseslәrin tәhlili, müxtәlif mühüm
mәsәlәlәrlә bağlı xәbәrdarlıq, mülahizә vә faktlar әksini tapırdı.
Yaş vә tәcrübә baxımından әqidә yoldaşlarının çoxu ilә
müqayisәdә ağsaqqal sayılacaq Әlimәrdan bәy nazirlәrә vә
digәr hökumәt mәnsublarına, diplomatlara, ümumәn ölkәsinin
yeni idarәçilәrinә mәslәhәt vermәyi, yol göstәrmәyi özünә
borc sayırdı. Әn әsası isә, o, heç zaman ruhdan düşmür,
başladıqları işin uğurla sona çatacağına inanırdı. 1919-cu ilin
noyabr ayında sülh nümayәndә heyәtinin rәhbәri mәhz belә
nikbin mövqedәn çıxış edәrәk ölkәnin baş nazirinә yazırdı:
“Biz әminik ki, hökumәt özünün mövcud qüvvәlәrini dövlәt
quruculuğunun bütün sahәlәrindә Azәrbaycanın daxili vәziyyәtinin
möhkәmlәndirilmәsinә sәrf edәcәkdir. Biz hökumәtimizdәn
onun mәhz ölkәnin daxili hәyatını nizama salmaq yolunda
atdığı hәr yeni addım, verdiyi hәr yeni sәrәncam barәsindә
xәbәrlәr almaq arzusu ilә yaşayırıq. Hökumәt yalnız bu yolla
indiki vaxtda xalqın rәğbәtini qazanmaq, eyni zamanda bizim
dә müstәqil dövlәtçilik şәraitindә yaşamağa qabil olduğumuzu
nümayiş etdirmәk iqtidarına malikdir”. 25
Parisdә Ә.Topçubaşov vә nümayәndә heyәtinin digәr üzvlәri
ağır maddi vә mәnәvi şәraitdә yaşayırdı. Azәrbaycan hökumәti
ilә, doğma vәtәnlә qarşılıqlı әlaqәlәrdә çoxlu çәtinliklәr vardı,
daim vәsait çatışmırdı, soyuq vә iddialı avropalıları yenidәn
rus işğalı tәhlükәsi qarşısında qalmış uzaq vә kiçik Azәrbaycanla
maraqlandırmaq o qәdәr dә asan deyildi. Söhbәt müstәqil
dövlәtlәrini qurmaq istәyәn nisbәtәn kiçik xalqlara gәldikdә,
onların nitqindә dәrhal mentor әdaları sәslәnirdi, hәtta sәslәrindәki
hiddәt vә saymazyanalığı da gizlәtmәk istәmirdilәr. Lakin
bütün bunlar Әlimәrdan bәyi әsla tutduğu yoldan – Azәrbaycanın
müstәqilliyi uğrunda mübarizәdәn çәkindirmirdi. Nazirlәr
Şurasının sәdrinә göndәrdiyi 6–10 noyabr 1919-cu il tarixli
mәktubda o, bütün çәtinliklәrә baxmayaraq duruş gәtirdiklәrini
vә sona qәdәr duruş gәtirәcәklәrini vurğulayaraq yazırdı:
“Doğrudur, bizi hәlә müstәqil dövlәt kimi tanımırlar, lakin
getdiyimiz hәr yerdә hamıya artıq il yarımdan bәri dövlәt kimi
faktiki mövcud olduğumuzu bildirir, öz parlamenti, hökumәti,