Page 228 - design_Topcubashov_Full_Layout 1
P. 228
Əlimərdan bəy Topçubaşov
İndi bütün ziyalılarımız, ictimai xadimlәrimiz xalqın inamını
doğrultmaq üçün vәtәnin mәnafeyi naminә gecә-gündüz
çalışıb-vuruşmaq şövqü ilә alışıb-yanırlar. Eyni zamanda
Türkiyәnin etibarını doğrultmaq barәdә düşünürük. Çünki
şübhә etmirik ki, yalnız Türkiyәnin himayәsi altında müstәqil
Azәrbaycan dövlәti qurulub möhkәmlәnә bilәr. Gücümüzün
çatıb-çatmayacağı ilә bağlı sualınıza gәldikdә isә, izninizlә,
deyә bilәrәm ki, fәaliyyәtә qabil gücümüz var – az-çox
tәcrübәli hüquqşünas, mühәndis, publisist, hәkim, ümumiyyәtlә,
siyasi xadimlәrimiz yetişib. Onların arasından Dövlәt Dumasına,
Zaqafqaziya Seyminә 339 seçilәnlәr olub. Әlbәttә, dövlәt
idarәçiliyindә tәcrübәmiz hәlәlik azdır. Çünki rus hökumәti
müsәlmanları idarәçilik mәsәlәlәrinә yaxın buraxmırdı. Tarix
boyu Rusiyanın tәcrübәsindә elә bir nümunә yoxdur ki,
müsәlman nazir demirәm, hәtta mütәsәrrif (burada “qәza
rәisi” mәnasında – Tәrc.) vәzifәsinә tәyin olunsun. Amma
baxın, Türkiyәdә nә qәdәr ermәni vә başqa xalqların
nümayәndәlәri nazir vәzifәsi tutub.
228 İstәnilәn halda, hansısa bir sahәdә lazımi adamlarımız
çatışmasa, tәbii ki, ilk növbәdә sizә – böyük Türkiyәyә üz
tutacağıq. Artıq hәrbi vә maliyyә xarakterli mәsәlәlәrdә bu
tәcrübәdәn yararlanmışıq.
Nazir. Әsla şübhәniz olmasın ki, Türkiyә hökumәti hәr
zaman yardımınıza hazırdır. İndi ordunuz qurulur, maliyyә
tәminatının tәşkili ilә bağlı tәdbirlәr görülür. Qarşıda sizi
gürcülәr vә ermәnilәrlә sәrhәdlәrin müәyyәnlәşdirilmәsi işi
gözlәyir. Bu baxımdan gәrәk öz aranızda sәrhәd mübahisәlәrinә
son qoyasınız. Bu isә tәbii ki, qonşularınızla dostluq
münasibәtlәrinә yol açacaq. Belә münasibәtlәr bütün Qafqaz
xalqlarının dincliyi vә rifahı baxımından olduqca vacibdir.
Sülh konqresinә hazırlaşmaq üçün dediyim işә mümkün
qәdәr tez başlamanız lazımdır. Azәrbaycanlıların, ermәni vә
gürcülәrin nümayәndәlәri ora vahid, ümumi niyyәtlә
getmәlidirlәr. Xüsusilә indi, nәzәrdә tutulan konfederasiya
ilә bağlı ümidlәrin doğrulmadığı, vәziyyәtin bir qәdәr başqa
sәciyyә aldığı zamanda buna böyük ehtiyac var.