Page 211 - design_Topcubashov_Full_Layout 1
P. 211
...Xalqımızın müstəqil yaşayacağına inanırdıq
Sizdәki vәziyyәtdәn xәbәrsiz nә etmәk olar? Bizim hökumәt
mövcuddurmu, yeni gәlәnlәr 323 qovmayıblar ki? Bu
sonuncularla münasibәtlәr necәdir? Әgәr hәlәlik Bakıda
deyillәrsә, Rәşt-Әnzәlidә onlarla danışıq aparılırmı? Ermәnistan
vә Gürcüstanla, bolşeviklәrlә münasibәt necәdir? Bir anlıq
tәsәvvürünüzә gәtirmәyә çalışın: mәn burada Azәrbaycanın
müstәqilliyinin tanınması üçün çalışıram, siz isә orada
ingilislәrlә tamamilә fәrqli kombinasiyalara girmisiniz...
Artıq memorandum hazırlamışam, tezliklә Müttәfiq dövlәtlәr
missiyalarının nümayәndәlәrinә tәqdim edәcәyәm. Deyilәnә
görә, çox güman, yaxın bir ay әrzindә, yaxud az sonra
diplomatik missiyalar gәlәcәk. Ona görә mәn ilk gәmi ilә
geri qayıtmaq, orada Sizinlә mәslәhәtlәşib, sonrakı
addımlarımızı müzakirә etmәk istәyirәm. Sülh müqavilәsinin
imzalanmasına çox qalıb. Üstәlik dә, indiyә qәdәr hәlә
Antanta qüvvәlәri vә lazımi tәqdirdә digәr dövlәtlәrlә danışıq
üçün yeni mandat almamışam. Hәmin mandatın xüsusi
kuryerlә göndәrilәcәyini gözlәyirdim vә gözlәmәkdәyәm. 211
Amma әbәs yerә... Әlindә belә mandat olmadığı tәqdirdә
isә qorxa-qorxa, ehtiyatla hәrәkәt etmәyә mәcbursan.
Bizim dәyәrimiz indi o qәdәr dә yüksәk deyil. Bәzi
dairәlәr (mәtbuatın bir hissәsi vә “Tәcәddüd” 324 adlı yeni
partiya) Әnvәrә vә başqalarına görә bizi günahlandırmağa
hazırdırlar. Bu gün qәzetlәrdә Әnvәr paşanın keçmiş sәdrәzәm
İzzәt paşaya mәktubu çap olunub. Bildirir ki, yeni yaranmış
şәraitdә (barışıq imzalanandan sonra) o, artıq vәtәninә fayda
gәtirә bilmәz. Odur ki, yeni müstәqil müsәlman dövlәtinin
yaranacağına ümid etdiyi Qafqaza gedir... Mәktubla bağlı
qәzetlәrdәn biri (әrәb dilindә çıxır) “Zavallı Qafqaz
müsәlmanları!” – deyә heyrәtini ifadә edib! Әnvәr hәqiqәtәnmi
Qafqaza gedib? Bu, heç kәsә mәlum deyil. Amma hamı belә
fikirdәdir ki, Әnvәr paşanın gәlişi ancaq işә zәrәr vura bilәr.
Çünki ingilislәr Batumu tutandan sonra Zaqafqaziya dәmir
yolu ilә ora qoşun vә silah-sursat göndәrә bilәrlәr. Bәs onda
necә olacaq? Bir sözlә, qarşıda hәlә başımızın çәkәcәyi o
