Page 197 - design_Topcubashov_Full_Layout 1

...Xalqımızın müstəqil yaşayacağına inanırdıq

başlamışdı. Hadisәdәn dәrhal sonra türk qәzetlәrindәn biri
canıyananlıqla yazmışdı: “Dostlarımıza – ingilislәrә atәş
açmağa kim cürәt edib?” Onların necә dost olduqlarını
gәlәcәk göstәrәcәk. (Keçmiş ingilis parlamentindә türklәri
Avropadan qovmağın zәruriliyi fikrini tәkidlә ortaya atan,
“onlar mәdәni ermәni xalqına vәhşi münasibәtlәri ilә özlәrini
biabır ediblәr” deyәn ser Qladstonun 318 millәti isә hәr hansı
dostluqla bağlı ortaya heç bir örnәk qoymur!). Lakin indi
Smirna (İzmir) yaxınlığındakı kiçik Saqqız adasında türklәrlә
danışıq masası arxasında hәvәslә otururlar. Artıq dәnizçilik
naziri Rauf bәyin 319 (Trabzonda olmuşdu) rәhbәrliyi altında
türk nümayәndә heyәti ora yola düşüb. İngilislәr tәrәfdәn
320
әsas söz sahibi general Taunsenddir . Bu, iki il әvvәl Kut-
әl-Amarada türklәrә әsir düşәn hәmin o general Taunsendin
özüdür. Hәr gün hansısa nәticә gözlәyirlәr. Amma әbәs yerә!
Artıq dünәnki qәzetlәr dә danışıqların uzanma ehtimalına
işarә vurur. Türkiyәyә ünvanlanan dәhşәtli tәkliflәrlә bağlı
197
şayiәlәrin hәtta kiçik bir qismi dә doğrudursa, o zaman
mәsәlәni başa düşmәk çәtin deyil. Nәlәr danışmırlar –
Konstantinopolun düşmәnә verilmәsi (hәtta satılması),
boğazların qeyd-şәrtsiz açılması, Türkiyә Ermәnistanı,
Әrәbistan, Suriya, Mesopotomiya vә Frakiyanın tam
muxtariyyәti, Türkiyәyә qalan bütün adalardan hәmişәlik
imtina olunması... Daha nә qaldı ki? Bәdbәxt, ac-yalavac,
xarabazara çevrilmiş Anadolu. Vilsonun şәrtlәrindәn biri –
qoşunların bütün yeni tutulmuş әyalәtlәrdәn dәrhal
çıxarılmasıdır. Artıq Әsәd paşa qәrargahı ilә birlikdә Batumdan
qayıdıb. Xәlil paşa da buradadır. Nuru paşanın da qayıdacağı
haqda söhbәtlәr gәzir. Hәlә bunlar da hamısı deyil. Danışırlar
ki, İngiltәrәnin tәlәblәrindәn biri Bakı vә Zaqafqaziya dәmir
yolunun almanlarla türklәrdәn alınmasıdır. Deyirlәr ki... Yeri
gәlmişkәn, bugünkü sәhәr qәzetlәri deyilәnlәrin çoxunu
tәsdiq edir. Onları bir az әvvәl (sәhәr saat 9-da) almışıq.