Page 156 - design_Topcubashov_Full_Layout 1

Əlimərdan bəy Topçubaşov

hәmin әmlak indi öz sәrәncamımızda olsaydı, dini
müәssisәlәrimizin maddi ehtiyaclarının tәmin edilmәsi
baxımından heç bir çәtinliklә qarşılaşmazdıq. Bәs bizim
vәqflәrә mәxsus әmlakımız haradadır? Artıq Türküstan vә
Krım nümayәndәlәrinin çıxışlarından bu bölgәlәrdә böyük
әksәriyyәti müsәlmanların әlindәn alınmış vәqf әmlakının
taleyi haqqında eşitdiniz. Eyni zamanda onu da eşitdiniz ki,
Türküstanda vәqf әmlakının tanınması ilә bağlı ortaya nә
kimi süni maneәlәr çıxarılır. Burada hәtta xanların zamanında
verilәn vә xanın şәxsi möhürü ilә tәsdiqlәnәn fәrman
gәtirilmәsi tәlәb olunur. Bunu tәlәb edәnlәr anlamırlar ki,
vәqf qurulması üçün şәriәtә heç bir fәrman lazım deyil, heç
vaxt heç bir xanın möhürünә ehtiyac olmayıb vә bu gün dә
yoxdur. Türküstan nümayәndәsi haqlı olaraq bu tәlәbi
müsәlmanların heysiyyәti ilә oynamaq kimi dәyәrlәndirdi.
Müsәlmanların dini vә milli lәyaqәtinә toxunan, onların
zәruri ehtiyaclarının tәmin edilmәsinә qәsdәn әngәl yaradan
156 belә hadisәyә, әslindә, başqa cür qiymәt vermәk dә mümkün
deyil. Әlbәttә, buradan elә nәticә çıxarılmamalıdır ki,
müsәlmanlar guya özlәrinin vәqflәrә sahibliyinin
reqlamentlәşdirilmәsinә qarşıdırlar. Әksinә, biz bunu istәyirik.
Şәriәt hökmlәrinә uyğun qanun hazırlayın, müsәlmanların
ictimai әmlakının qәsdinә duranların hamısını qanunun bütün
sәrtliyi ilә mühakimә edin! Amma vәqflәri dә indi dini idarә
vә dini tәdris müәssisәlәrini saxlamaq üçün vәsaitә böyük
ehtiyacı olan müsәlmanlara qaytarın. Bu vәsait mәhz burada,
Rusiyada islam ardıcıllarının özünә lazımdır. Ona görә
Zaqafqaziya Müsәlmanları Ruhani İdarәsi ilә bağlı mövcud
qanunvericilikdә xaricә göndәrmәk mәqsәdilә pul
toplanmasının qadağan edilmәsi haqqındakı maddә, әn azı,
anlaşılmaz vә qәribәdir. İndiyә qәdәr, heç olmazsa, bircә
dәfә dә belә pul toplanması halına tәsadüf edilibmi? Bizim
bundan xәbәrimiz yoxdur. Amma hesab edirik ki, bu cür
anlaşılmaz qәrarlar, bir tәrәfdәn, Zaqafqaziyanın müsәlman