Page 397 - Sholom_Aleyhem_Макет 1

Südçü Tevye

– Әlimdәn nә gәlirdi?
– Hәr addımına göz qoyaydın, – deyirәm.
– Reb Tevye, sizә nә var ki... var-dövlәt, yaxşı kürәkәn… –
cavab verir.
– Allah, heç olmasa, yarısını sizә qismәt elәsin...
– Belә de! – tәәccüblәnir. – Elә bilirdim, artıq varlısınız...
Madam belәdir, buyurun, tütünә qonaq olun...
Tütün götürüb Şadxendәn uzaqlaşdım.
Evә qayıdıb illәrlә qazandığım әmlakı satmağa başladım.
Nağıllardakı kimi tezbazar olmadı, xeyli çәkdi. Evdәki hәr sınıq
әşya, ilk baxışdan lazımsız şeylәr canım bahasına başa gәlib.
Bәzi әşyalar mәnә Qoldanı xatırladır, Allah ona rәhmәt elәsin,
digәr şeylәr uşaqlarla bağlıdır.... Amma mәnә әn çox yer elәyәn
atım oldu. Onun qarşısında özümü günahkar sayırdım... Uzun
illәr hәr ikimiz çәtinlik içindә yaşamışıq, dәrdi-sәri birlikdә
bölmüşük, indi isә onu satmağa mәcburam! Atı sudaşıyana
satdım, çünki arabaçılardan tәhqirdәn başqa bir şey eşitmәzsәn.
Atı satmaq üçün onların yanına gәlirәm, görün nә deyirlәr:
– Allah kömәyiniz olsun, reb Tevye, buna at deyirsiniz?
– Sizcә, nәdir, – deyirәm, – şamdandır?
– Yox, – cavab verirlәr, – şamdan deyil, yaramazdır....
– Nә üçün yaramaz?
– Ona görә ki, qırxa yaxın yaşı var, dişlәrindәn әsәr-әlamәt
yoxdur, dodaqları bozarıb, soyuqdan әsәn arvad kimi sağrıları
titrәyir...
Arabaçıların bu boşboğazlığına nә deyәsәn? And içirәm ki,
zavallı atım hәr sözü başa düşürdü, Müqәddәs kitabda yazıldığı
kimi: “Öküz öz sahibini tanıyır”, – heyvan duyur ki, onu satmaq
istәyirlәr... Sudaşıyan ilә sövdәlәşib әl-әlә vurub “xeyirli olsun!”
deyәndә, birdәn at üzünü mәnә çevirib elә baxdı ki… sanki
demәk istәyirdi: “Çәkdiyim zәhmәtlәrin mükafatı bu imiş? Sәnә
sәdaqәtlә qulluq etdiyim üçün belә tәşәkkür edirsәn?” Axırıncı
dәfә atıma baxdım, bu vaxt sudaşıyan yüyәnindәn tutub ona ağıl
vermәyә başladı. Tәnha qalanda fikirlәşdim: “Ey göylәrin sahibi!
Yaratdığın dünyanı necә dә müdrikcәsinә idarә edirsәn! Bax sәn

397