Page 389 - Sholom_Aleyhem_Макет 1

Südçü Tevye

kraliça kimi, әri Pedotsurla masa arxasında әylәşib, onlara iki
xidmәtçi qulluq edir, boşqabların taqqıltısı eşidilir... Bәs Beylka
niyә susur? Amma Pedotsur onun da әvәzinә danışır, ağzı yu-
mulmur! Ömrümdә belә boş-boş danışan adam görmәmişәm.
Pıqqıldayıb gülür, ağzına gәlәni çәrәnlәyir. Bizdә belәsi barәdә
deyirlәr: özü danışır, özü dә gülür... Masa arxasında üçümüzdәn
başqa, qırmızıyanaq bir tip dә әylәşib. Bilmirәm kimdir, amma
qarınquludur, çünki Pedotsur danışdıqca, hәmin adam hәr iki
ovurdunu doldurur. Müqәddәs kitabda yazıldığı kimi: “Üçü dә
yeyirdi...” – o, üçümüzün dә әvәzinә içәri ötürürdü... Qonaq
yeyir, Pedotsur isә cәfәngiyyat söylәyir. Söhbәti adamın ürәyini
bulandırır: podrat, quberniya idarәsi, işlәrin siyahısı, xәzinәdarlıq,
Yaponiya... Bu cәfәngiyyatın içәrisindә mәni yalnız Yaponiya
maraqlandırır, çünki hәmin ölkә ilә bәzi haqq-hesabım var.
Şübhәsiz, bilirsiniz, müharibә vaxtı atlar çox qiymәtә minmişdi,
әlә düşmürdü... Mәnim dә yanıma gәldilәr, atımı arşınla ölçdülәr,
irәli-geri sürüb ağ bilet verdilәr. Onlara deyirәm: “Әvvәlcәdәn
bilirdim ki, zәhmәtiniz әbәsdir! Müqәddәs kitabda deyildiyi
kimi: “Mömün adam öz heyvanı üçün әllәşir” – Tevyenin atı
müharibәyә gedә bilmәz...” Pan Şolom Aleyxem, üzr istәyirәm,
bәzәn çaşbaş qalıram. Güman edirәm, bu xәtamı bağışlayarsınız…
Sizin tәbirinizcә desәk, “yaxşısı budur, gәlәk mәtlәb üstünә!”
Bir sözlә, doyunca içdik, әmәlli-başlı yedik, sonra Pedotsur
qoluma girib mәni kabinetinә gәtirdi. İş otağı dәbdәbәli idi – di-
vardan tüfәnglәr, xәncәrlәr asılmışdı, masanın üstünә top
qoyulmuşdu... Mәni yumşaq divana әylәşdirdi, qızıl qutudan iki
yoğun, әtirli siqar götürdü – birini özünә, birini mәnә verdi,
yandırıb çәkdi, qarşımda oturub ayaqlarını uzatdı vә söhbәtә
başladı:
– Bilirsiniz, nәyә görә sizi çağırtdırmışam?
“Hә… Başlandı! – fikirlәşirәm. Görünür, hәmin mәsәlәni
anladacaq!” Lakin özümü bilmәzliyә vururam:
– Yox... Hardan bilim?
– Mәn, – deyir, – sizin barәnizdә danışmaq istәyirdim.
“Hә, demәli, iş tәklif edәcәk!” – fikirlәşirәm vә cavab
verirәm:

389