Page 363 - Sholom_Aleyhem_Макет 1

Südçü Tevye

Xavanı yada salmamaq üçün cürbәcür şeylәr barәdә düşünmәyә
çalışıram... Tәrslikdәn, qız gözlәrim önündәn çәkilmir... Onu
gah sәrvboylu, qәdd-qamәtli, gözәl mәxluq, ya da әksinә,
qucağımda, xәstә, cılız körpә kimi tәsәvvür edirәm, elә bil
cücәdir, başını çiynimә qoyub. “Nә istәyirsәn, Xavele? Çörәk,
yoxsa süd?” Bir anlığa mәnә çәkdirdiyi acını unuduram, ürәyim
sıxılır, darıxıram... Amma baş verәnlәri xatırlayanda qanım
qaralır, yanıb tökülürәm, ümumiyyәtlә, bütün dünyaya nifrәt
edirәm: onu niyә unuda bilmirәm, ürәyimdәn silmәyi, qoparıb
atmağı bacarmıram? Mәgәr buna layiq deyil? Tevye ömürboyu
әllәşir, dәrd çәkir, iynә ilә gor qazır, uşaq böyüdür. Övlad da
günlәrin birindә yuvadan uçub-gedir, qoza kimi ağacdan qopur.
Mәsәlәn, meşәdә şam ağacı qol-budaq atır... Bir әlibaltalı gәlib
onun bir neçә budağını kәsir... Budaqsız ağac nәyә lazım?
Kökündәn baltalasaydılar, bundan yaxşı olardı, canı qurtarardı,
vәssalam! Çünki çılpaq ağacın meşәyә nә faydası?
Bunları düşünürәm, birdәn at dayanır! Yenә nә oldu? Başımı
qaldırıb baxıram – Xava! Әvvәlki Xava, heç dәyişmәyib, әynindә
hәmin paltar!.. Ürәyimdәn keçir ki, arabadan atılıb onu bağrıma
basım, qucaqlayıb öpüm... Amma özümü әlә alıram: “Tevye, ar-
vadsan, nәsәn?” Atı qamçılayıram: “Hә, ölüvay, çәrdәymiş,
tәrpәn görәk!” deyib arabanı sağa döndәrirәm. Qız da sağa dönüb
әlini yellәyir, sanki deyir: “Bir dәqiqә ayaq saxla, sәnә sözüm
var...” İçimdә nәsә qopur, әl-ayağım sözümә qulaq asmır... İndicә
arabadan atılacağam! Ancaq özümü әlә alıb arabanı sola döndәrirәm.
Qız da sola dönür, bәrәlmiş gözlәrini mәndәn çәkmir, çöhrәsi
meyit kimi solğundur...
“Nә edim? – fikirlәşirәm. – Dayanım, yoxsa gedim?” Bu
mәqamda qız atı yüyәnindәn tutub saxlayır.
– Ata! Әgәr getsәn, özümü öldürәrәm! Xahiş edirәm, әziz
ata, mәni dinlә! Yalvarıram!
“Sәn bir bunun hökmünә bax! – fikirlәşirәm. – Mәnә güc
gәlmәk istәyir! Yox, әzizim! Deyәsәn, atanı hәlә yaxşı tanımırsan...”
Atı yerindәn tәrpәdirәm, çapmağa başlayır, hәrdәn başını geriyә
çevirib qulaqlarını tәrpәdir.

363