Page 330 - Sholom_Aleyhem_Макет 1

Şolom Aleyxem

hökmü әdalәtlidir. Amma digәr tәrәfdәn, bәyәm ağlım, bacarığım
çatmır? Sәbәb nәdir? Nәyә görә hiddәtlәnirәm? Mәn torpaqda
sürünәn hәşәrat, miskin mәxluqam, O isә qadir Allahdır, istәsә,
mәni bir anın içindә yox edәr! Ağzım nәdir, ona dünyanı necә
idarә etmәyin yolunu göstәrim? Hökm veribsә, geriyә yol yoxdur,
demәli, belә olmalıdır, giley-güzarın nә faydası? Bizim müqәddәs
kitablarda yazılıb ki, uşağın rüşeymi әmәlә gәlmәzdәn qırx gün
әvvәl, mәlәk, ana bәtninә girib hökm verir: “Filankәsin qızı!
Sәni filankәsin oğluna göbәkkәsmә edirәm!” Tevyenin qızının
qismәti hansısa Zoraxın oğlu Qetsdir! Qәssab Leyzer-Volf isә
istәklisini qoy başqa yerdә axtarsın, qismәtdәn qaça bilmәz!
Qızım, kaş Allah sәnә tezliklә lәyaqәtli, namuslu bir adam
göndәrsin, sevdiyinә qovuşasan! Amin! Hәr şey Allahın әlindәdir!..
Anana de, çox çığır-bağır salmasın... İlahi, başıma oyun gәtirәcәk!..
Nә isә, hәyәtә gәldik, atı açıb buraxdım, evin qarşısındakı
çәmәnlikdә oturduq, Seytlin bacıları da bizә qoşuldu. Fikirlәşmәyә
başladıq: vәziyyәtdәn necә çıxaq, arvadıma nә söylәyәk, “Min
bir gecә”dәn hansı nağılı danışaq ki, inansın vә biz dә bu bәladan
qurtulaq?
Axşam düşür. Günәş qüruba yollanır. Bürküdür. Qurbağalar
quruldayır, at yaxınlıqda otlayır, naxırdan qayıtmış inәklәr sağım
gözlәyir, yaşıl otların tәravәti әtrafa yayılıb. Cәnnәtdir! Çәmәnlikdә
dirsәklәnib bu mәnzәrәni seyr edib düşünürәm: “İlahi, dünya
necә dә müdrikcәsinә qurulub. Hәr bir mәxluq – adamdan tutmuş,
mәsәlәn, inәyә qәdәr – hamı öz çörәyini qazanmalıdır, dünyada
heç nә havayı verilmir! Әgәr inәk yaşamaq istәyirsә, gәrәk süd
versin, ailәni, uşaqları dolandırsın. İgid atım, ot gövşәmәk
istәyirsәnsә, demәli, hәr dәfә süd dolu qabları, yağı, pendiri
Boyberikә daşımalısan. İnsan da belәdir: bir loğma yemәk üçün
gecә-gündüz zәhmәtә qatlaşmalıdır: inәyi sağ, südü qablara
doldur, yağ çәk, pendir düzәlt, sonra isә atı qoşub sübhçağı
Boyberik bağlarını dolaş. Ona-buna baş әy, Yequpets varlılarının
qabağında ikiqat әyil, istәmәsәn dә, gülümsә, yaltaqlan, dil-ağız
elә. Tәki, razı qalsınlar! Malını ucuz ver ki, Allah elәmәmiş,

330