Page 262 - Sholom_Aleyhem_Макет 1

Şolom Aleyxem

Beşinci fәsil

– Bәlkә dә, gözәlçәdәn ayrılmağımdan, mәnә necә badalaq
gәlmәyindәn danışmalıyam, amma qorxuram ki, söhbәt uzansın,
üç gün-üç gecә dә danışsam, bitmәz, qoy başqa vaxta qalsın. Nә
isә, gözәlçә ilә vidalaşıb getdim. Burada, Yequpetsdә mәskәn
salıb iş axtarmağa başladım. Lakin mәnim kimi adam nә işlә
mәşğul ola bilәr? Açığını deyim, tәnbәlәm, yazıb-oxumağı evdә
öyrәtmәyiblәr, birjada taxıl, düyü, qiymәtli kağızların alqı-satqısı
ilә mәşğul olmağa qorxuram. Allahın gözündәn iraq, birdәn alver
baş tutmaz, müflis olaram!
Bir işin qulpundan yapışana qәdәr gәzdim, dolandım. Necә
deyәrlәr, hәr aşiqin bir dövranı var. Yәni әvvәl-axır tale üzünә
gülmәlidir. Soraqlaşdım, bir kiçik daxmanı nişan verdilәr, ora
ayaq açdım. Gördüklәrimdәn razı qaldım: hәr gecә yığışırlar,
gah bu evdә, gah başqasının evindә, guya ad günü qeyd edirlәr.
Tәxminәn otuz-qırx qonaq olur, aralarında nә qәdәr desәn özün -
dәn müştәbeh, әrköyün adam var. Bu cavanlar sanki bir ağızdan
deyirlәr ki, “biz bişmişik, gәlin bizi yeyin!” Ev sahibi dә arif
adamdır. Qonaqları yaşıl mәxmәrli masaların arxasına dәvәt edir,
oyunbazlardan kimi harada әylәşdirmәyi yaxşı bilir. Özü isә çox
ehtiyatlıdır, nәvaziş göstәrir. Evin xanımı hamıya çay gәtirir,
mürәbbәyә qonaq edir – gizli kazinoda qumar, әsl klublarda
olduğu kimi, sәhәrә qәdәr davam edir...
Demәk belә, mәni dә hәmin әrköyünlәrdәn biri hesab edib
şübhәli adamlarla bir masa arxasına әylәşdirdilәr. Aralarında
birinin qızıl düymәlәri vardı, kapitan idi. Başladılar, necә lazımdır,
mәni soymağa, yәni cibimi boşaltmağa. Tәnbәllik elәmәyib ayağa
qalxdım vә ev sahibini sәslәyib kәnara çәkdim: “Qulaq as,
babacan! Bilin ki, tәkcә qulağımın dalı qalıb! Diz çökәn oğlanlardan
deyilәm. Amma yanımda әylәşmiş kapitan heç xoşuma gәlmir”.
Ev sahibi soruşur: “Necә yәni xoşuma gәlmir?” – “Әgәr o,
kapitandırsa, onda mәn dә qubernatoram”. Ev sahibi: “Niyә bu
qәnaәtә gәlmisiniz?” – “Әllәrindәn görürәm! Çox itidir! Kartları

262