Page 257 - Sholom_Aleyhem_Макет 1

Şən kompaniya

Bilyarda pul qoymaq – birja oyununa bәnzәyir vә ona görә
dә bu barәdә qısaca mәlumat vermәyi lazım bilirәm.
Böyük, çirkli, siqaret dumanına bürünmüş bir oyun zalını
tәsәvvürdә canlandırın. Ortalıqda üzәrinә yaşıl mәxmәr çәkilmiş
bir neçә bilyard stolu var. Әllәrindә bilyard çubuğu tutmuş
cavanlar sәhәrdәn-axşama qәdәr bu stolların әtrafına dolanır,
sümük şarları çubuqla vurub daxıla salmağa çalışırlar. Kim çox
şar salsa, qalib sayılır vә pulları udur.
Oyunu, adәtәn, iki nәfәr oynayır, tamaşaçılar isә divar boyu
әylәşib azarkeşlik edir, bu vә ya digәr oyunçunun qәlәbәsinә pul
qoyurlar.
Oyunçular arasında bәzәn “peşәkarlar” olur. Onlar әvvәlcә
rәqibә xal hesabında irәli çıxmağa imkan verir, sonra oyunu
udur. Bәzәn “peşәkar” bilәrәkdәn oyunu uduzur, elә görüntü
yaradır ki, guya bilyard çubuğu әlindә titrәyir. Әslindә, bu,
düşünülmüş bir hiylәdir. Sadәlövh vә xam adamlar buna aldanır,
nәticәdә “peşәkarlar” onların cibini soyur. Ortada gәzib “peşә -
kar lara” әlaltından işlәyәnlәr dә var.
Onlardan biri dә, qoy bu fakt sizi çaşdırmasın, Arkadi Şveytser
idi, son vaxtlar bilyardxanalarda sülәnirdi. Gecә-gündüz tәnbәki
tüstüsünü ciyәrlәrinә çәkir, küçә söyüşlәri, oğru-bandit jarqonu
eşidir, qalmaqalların, davaların ortasında qalırdı. Bunlar Arkadini
üzürdü, çünki bilyardı yox, kartı sevirdi. Çarәsizlikdәn bu günә
düşmüşdü, bilyard qumarbazına çevrilmişdi. Amma insan beş
qәpik pul qazanmaq üçün nә desәn edәr!
Arkadi böyük oyuna girişdiyi xoşbәxt çağları yaxşı xatırlayırdı:
qumarbaz dostları ilә bir gәmiyә minib o birisindәn düşürdü,
xam oyunçu görәn kimi dәrisini soyurdu. Sonra hәftәlәrlә gün
işığına hәsrәt qalıb hotel otağından çıxmır, gecә-gündüz qumar
oynayırdı. Bәxti gәtirirdi, çox nadir hallarda uduzurdu, pul da sel
kimi axırdı. Arkadi bunları xatırlayıb dәrindәn ah çәkdi.
– Ahınız dağlara... Yәhudi xalqının dәrdini çәkirsiniz, yoxsa
uğursuz oyunun?
– Әşi, cәhәnnәm olsun oyun! Kartın da lәzzәti qaçıb! –
Arkadi taxt-tacını itirmiş imperator kimi nifrәtlә dillәndi. – İndi

257