Page 260 - Sholom_Aleyhem_Макет 1
P. 260
Şolom Aleyxem
çalışırdı. Anam mәni dә özü ilә işә aparırdı ki, oradakı mәtbәxdә
süfrәdәn qalan artıqlarla qarnımı doyurum. Ev sahibәsi zәngin
qadın idi, boyun-boğazına çoxlu mirvari taxıb gәzirdi, amma
mәnim iştaham xoşuna gәlmәdi. Dedi ki, bu tifil üç adamın
әvәzinә yeyir. Atdılar mәni çölә! Mәcbur qalıb babama – qәbri
nurla dolsun – qoşuldum vә hamama gәlәnlәrin paltarlarına keşik
çәkmәyә başladım. Ancaq bu da uzun sürmәdi, başladım cibgirliyә,
çünki qәpiyә şıllaq atırdım. Hamama gәlәnlәrin ciblәrini axtarırdım,
әlimә keçәn qәpik-quruşu götürürdüm. Özlüyümdә düşünürdüm
ki, bu, oğurluq deyil, borcdur, yәni nә vaxt maddi durumum
yaxşılaşsa, pulları qәpiyinә kimi qaytarıb yerinә qoyacağam.
Başınızı ağrıtmayım! Cibgirliyim uzun sürmәdi, nәhayәt, mәni
iş başında yaxaladılar. Böyük qalmaqal düşdü, babamı işdәn
qovdular, mәn dә doğma şәhәrlә vidalaşıb üz tutdum Odessaya.
Uzunboğaz çәkmәlәrimi satıb bir az pul, necә deyәrlәr yolxәrci
әldә elәdim ki, acından ölmәyim.
Gәldim Odessaya, körpә quzu idim – on altı-on yeddi yaşlı
yeniyetmә. Enerjim aşıb-daşırdı, tezliklә iş dә tapdım. Allah
göstәrmәsin, kontorda çalışmırdım, peşәm çәkmәsilәn vә ayaqqabı
yağı ilә bağlı idi. Sadә dildә desәm, ayaqqabısilәn ustanın
kömәkçisi! Allah mәnә bacarıq vermişdi vә tezliklә adamların
rәğbәtini qazandım. Elә bilirsiniz, bir cüt uzunboğaz çәkmәni
tәmizlәmәk asandır? Gәrәk parıldayana qәdәr sürtәsәn. Lazım
gәlәndә dәrini tüpürcәyinlә silirsәn, sonra çәkmә yağı sürtürsәn,
sil ki, silәsәn. Buyur, sәnәt әsәri hazırdır!
Yavaş-yavaş pul yığıb usta ilә vidalaşdım vә öz işimi açdım:
üzәrindә xırda güzgülәri olan qәşәng yeşik, iki әdәd çәkmәsilәn,
bir neçә qutu ayaqqabı yağı alıb yollandım Rişelyeyә. Gözlәrimin
ağı gedәnә qәdәr işlәyirdim, belә-belә bir az pul toplayıb özümә
xalis gümüşdәn saat aldım. Anama, Bessarabiyaya üç rubl
göndәrdim, bәs necә? Qoy bilsin ki, oğlu Odessada әfәllik elәmir.
Bir sözlә, dünyanın gözünü çıxarıb başladım ömür sürmәyә!
Amma insandan da uca Allah var! Günlәrin bir günü nahara
yer axtarırdım. Allah mәni dartıb bir yәhudi traktirinә gәtirdi.
260