Page 240 - Sholom_Aleyhem_Макет 1

Şolom Aleyxem

hayındadır!.. Deyinir ki, insanlar bu heyvana düşmәn kәsilib, nә
üçün zavallı atı soyuqda ac-susuz qoyublar? Yazıq heyvanın nә
günahı? Dili-ağzı yox...
Mәni xәcalәt tәri basır... İndi bu xizәkçi yәhudilәr barәdә,
Allah bilir, nә düşünür? Biz, rәhmli yәhudilәr, Mikitanın gözündә
necә görünürük? Bir halda ki mehmanxana sahibi adi yәhudini
qızınmaq üçün içәri buraxmırsa, demәli, bu millәt ölümә la -
yiqdir!
Yәhudilәr özlәrini pislәmәyә adәt ediblәr. Gündә yüz dәfә
eşidirsәn: “Yәhudinin ipinin üstünә odun yığmaq olmaz!”,
“Yәhudiyә bel bağlamaq olmaz!”, “Bunu ancaq yәhudidәn
gözlәmәk olar”, “Çünki bu qadın yәhudidir, nә deyәsәn!”, “Aman-
aman yәhudi әlindәn!” – vә buna bәnzәr ifadәlәrdәn adamın
ürәyi bulanır. Bilmәk istәrdim, bәyәm başqa millәtlәr idealdır?
…Bazarın ortasında dayanıb sәhәrin açılmasını, şәhәrin
oyanmasını gözlәyirik. Nәhayәt, haradasa qapı cırıldadı, vedrә,
qab-qacaq sәsi gәldi, bacalar tüstülәnmәyә, xoruzlar da sәs-sәsә
verib banlamağa başladı. Darvazalar açıldı vә Allahın yaratdığı
inәklәr, buzovlar, keçilәr, üzr istәyirәm, yәhudilәr, isti şala bü -
rün müş, beli üçqat bükülmüş qadınlar vә qızlar küçәlәrә axışdı, –
bir sözlә, şәhәr canlandı. Adamlar yataqdan qalxıb әl-üzlәrini
yudu, geyinib işә başladılar… Kişilәr dua oxumağa, zәburları
tәkrar etmәyә getdilәr, qadınların işi isә hәmişәki kimi, evdarlıqdır –
yır-yığış, bişir-düşür… Dәfn qardaşlığında çalışan xidmәtçilәr
barәdә mәlumat almaq istәyirdim, reb Şepsl, reb Leyzer-Moyşe,
reb Losya harada yaşayır? Tutarlı cavab ala bilmәdim:
– Hansı Şepsl, hansı Leyzer-Moyşe, hansı Losya? Bizim
şәhәrdә bir neçә Şepsl, elә o qәdәr dә Leyzer-Moyşe vә bir neçә
Losya var…
Onlara dedim ki, dәfn qardaşlığında çalışan xidmәtçilәri
soruşuram. Qorxuya düşüb soruşdular ki, sәhәr tezdәn dәfn
qardaşlığı gәnc oğlanın nәyinә lazımdır? Mәsәlәni çox uzatmayıb
mәtlәbi anlatdım. Xizәkdәki “yükün” sirrindәn onları agah etdim.
Onların halını görәydiniz! Elә bilirsiniz, mәnә kömәk etmәyә

240