Page 235 - Sholom_Aleyhem_Макет 1

Rəhmət qazanmaq istəyi
Nexama, Refoel-Mixlanın qızı! Xave-Nexama, Refoel-Mixlanın
qızı! Xave-Nexama, Refoel-Mixlanın qızı!” Qadının adını
әzbәrlәyәndә, әrinin adı yadımdan çıxdı, – öldür, xatırlamıram!
Aşxana sahibi xüsusilә xahiş etmişdi ki, onun adını yadımda
saxlayım. Mәni inandırmışdı ki, şәhәrdә adını verәn kimi,
rәhmәtliyi dәrhal mәndәn alıb basdıracaqlar vә bundan sonra
yoluma davam edәcәyәm. Deyirdi, şәhәrdә tanınmış adamdır,
hәr il bayramda ora gәlir, çoxlu pul xәrclәyir, sinaqoqda, hamamda,
başqa yerlәrdә böyük hörmәti var... Aşxana sahibi xeyli danışdı,
hara gedib nә demәk, necә demәk lazım olduğunu başa saldı,
ancaq hamısını unutdum. Fikrim yalnız bir şeyin әtrafında
dolaşırdı: meyit aparıram. Elә bu, kifayәt edirdi ki, fikirlәrim
çaşbaş düşsün, hәtta adımı da unutmuşdum, çünki hәmişә ölüdәn
qorxmuşam. Başımdan qızıl töksәlәr dә, meyit ilә tәk qala
bilmәzdim. Xizәkdә tәsәvvür edirdim ki, meyit yarıqapalı donmuş
gözlәrini mәnә dikib, indi çat-çat olmuş cansız dodaqları aralanacaq
vә qadın müdhiş sәslә bağıracaq, bu sәs sanki yerin altından
gәlәcәk. İlahi, adamı dәhşәt bürüyür, ölülәr barәdә müxtәlif
qorxulu әhvalatlar nahaqdan yaranmayıb ki? Elә adam var, meyit
görәndә ürәyi gedir, dәli olur, nitqi quruyur...
Demәli, xizәkdә ölü, yol gedirik. Yastıqlardan birini onun,
digәrini isә öz ayağımın altına qoydum. Dәhşәtli şeylәr haqqında
düşünmәmәk üçün yuxarı, sәmaya baxırdım vә dodağımın altında
әzbәrlәyirdim: “Xave-Nexama, Refoel-Mixlanın qızı! Xave-
Nexama, Refoel-Mixlanın qızı!” O qәdәr tәkrarladım ki, axırda
çaşbaş saldım: “Xave-Refoel, Nexam-Mixlanın qızı! Refoel-
Mixla, Xave-Nexamanın qızı”
Qaranlığın nә vaxt düşdüyünü duymadım, külәk tüğyan edir,
qar da dayanmaq bilmirdi. Yol ağ örpәyә bürünmüşdü, xizәk
kor-koranә, hara gәldi gedirdi, xizәkçi deyinirdi, әvvәl burnunun
altında, sonra ucadan – and içәrәm ki, üçmәrtәbәli söyüşlәr
yağdırırdı...
– Orada nә mızıldanırsan?
Tüpürüb sifәtini turşutdu, Allah göstәrmәsin, sonra gül ağzını
açıb qatı açılmamış söyüşlәrlә bağırmağa başladı. Sözlәrindәn

235