Page 212 - Sholom_Aleyhem_Макет 1

Şolom Aleyxem

Roza dul qaldı. İndi evdә iki dul qadın yaşayırdı: Payya – birinci
dul qadın, Roza – ikinci dul qadın. Şapironun ölümündәn üç ay
sonra Feygele dünyaya gәldi. Bu körpәni üçümüz dә ürәkdәn se-
virdik, bütün asudә vaxtımızı qızcığaza hәsr edirdik. Birinci dul
qadına olan mәhәbbәtim, ikinci dul qadına olan sevgi romanım
illәr boyu uzanırdı. Belә qәrara gәlmişdim: qoy Feygele böyüsün,
yetkinlik yaşına çatsın, onda vәziyyәtә baxarıq... Xahiş edirәm,
mәn danışanda kitaba boylanmayın – yaxşı vәrdiş deyil! Rica
edirәm, söhbәtә diqqәtlә qulaq asın, çünki yeni әhvalat başlayır.
Barәmdә, nә istәsәniz, düşünә bilәrsiniz, fanatik deyilәm,
heç vaxt tәrs adam olmamışam. Hәmişә zamanla ayaqlaşmağa
çalışmışam. Adamlardan geri qalmamışam, gәnc nәslin yeniliyә
can atmasını görüb sevinmişәm, kimsәyә sәdd çәkmәmişәm,
badalaq vurmamışam.
Özünü hamıdan ağıllı sayanların tәkәbbürlü iddialarına dözә
bilmirәm: necә olur ki, dünәn yumurtadan çıxan cücә bu gün
toyuğa yaşamağın yollarını öyrәdir? Birinci yumurta yaranıb,
yoxsa toyuq?.. Sәfehlәr! Yumurtadan tәzә çıxan cücә qiymәtlidir!
Bacarıqlıdır! Ağıllıdır! Biz, yaşlı nәsil cavanların sözünü diqqәtlә
dinlәmәliyik, çünki gәnc adamın beyni itidir, oxuyub-öyrәnir,
araşdırır, axtarır, tapır, kәşf edir. Bәs necә! Yoxsa ki, köhnәlikdәn
toz basmış, kif bağlamış, özünü müdrik sayan, hәrәkәt etmәyә
taqәti qalmayan qocalar! Düzdür, müasir cavanlara acığım tutur,
çünki bizi saymır, vecә almırlar, deyirlәr, guya eşşәk bizdәn
yaxşıdır, onların nәzәrindә biz, ümumiyyәtlә, adamlıqdan uzağıq.
Yәni mövcud deyilik, buxarlanmışıq! Yoxuq, vәssalam!.. Tәsәvvür
edin, bizә, yәni dul qadınların evinә, daha doğrusu, Feygelenin
yanına üç nәfәr ana uşağı gәlir. Tәlәbәdirlәr, ya kimdirlәr,
Tanrıdan başqa kimsә bilmir! Qara köynәk geyinirlәr, saçları da
uzun. Ay uşaq, kimsәn? Dillәnmirlәr! Gәl ki, danışanda ağızlarına
çullu dovşan yerlәşmir, Musa peyğәmbәri yox, Karl Marksı Tanrı
sayırlar! Yaxşı da, nә deyirәm, sayın! Buna görә özümü
öldürmәyәcәyәm ki? Sosializm ideyaları elә mәnә dә yad deyil,
kapitalın, proletariatın, iqtisadi mübarizәnin vә başqa şeylәrin nә
demәk olduğunu yaxşı bilirәm... Әslinә qalsa, özüm dә...

212