Page 209 - Sholom_Aleyhem_Макет 1

Üç dul qadın

gözlәri ayrı bir alәmdir! Gözlәrin bir anda söylәdiyini, gün
әrzindә danışıb bitirә bilmәzsәn. Hәmin gecә iki dul qadınla
baxışlarımız çox böyük mәna kәsb edirdi. Unudulmaz baxışlar
idi – bütün ömrün poeması, bәlkә dә, nәğmәsi... İtirilmiş, mәhv
olmuş üç hәyat, sarsılmış üç vücud barәdә qәmli romans...
Başımız gündәlik qayğılara, bizi qarabaqara izlәyәn problemlәrә
elә qarışdı ki, xoşbәxtliyi dadmağa macal tapmadıq, sevgi adlı
bulağın suyundan içә bilmәdik... “Sevgi” sözü tәsadüfәn ağzımdan
çıxdı. İnanın, bu sözdәn әsla xoşum gәlmir. Niyә? Çünki yazarlar
bu ilahi sözü elә tez-tez, özü dә yersiz işlәdirlәr ki, hәddindәn
artıq adilәşib. “Sevgi” kәlmәsi yazıçıların dilindә tәhqirә çevrilib.
“Sevgi” sözü Tanrıya dua kimi sәslәnmәlidir, sözsüz mahnıya
bәnzәmәlidir, ürәklәri riqqәtә gәtirәn qafiyәsiz şeir kimi
söylәnmәlidir. İndikilәri oxuyanda sanki adamın boğazında kal
armud qalır... Bәlkә dә, mәnimlә razılaşmırsınız, lakin hövsәlәnizi
basın. Çünki ikinci dul qadın barәdә әhvalatı bitirirәm. Hәm dә
sevmirәm ki, mәn danışanda kimsә әsnәsin... Deyin, başınıza
belә bir iş gәlmәyib: mәsәlәn, dişiniz bәrk ağrıyır, mütlәq
çәkilmәlidir, siz isә günü günә satıb hәkimә getmirsiniz? Nәhayәt,
cürәtә gәlib diş hәkiminin qapısını döyürsünüz. Qapıdakı lövhәni
oxuyursunuz: “Filankәs filankәsov, diş hәkimi, qәbul: 8-dәn 1-ә
vә 1-dәn 8-ә”... Saata baxıb düşünürsünüz: “Sәkkizdәn birә,
birdәn dә sәkkizә? Hara tәlәsirәm?”
Evә qayıdıb yenә ağrıdan qıvrılırsınız... Mәn dә, Roza da bu
hala düşmüşdük. Hәr sәhәr evdәn çıxanda qarşıma mәqsәd qoyur-
dum: bu gün hәsrәtә son qoyacağam! Әvvәlcә birinci dul qadınla,
yәni anası ilә danışacağam, sonra... onun çöhrәsi qızaracaq,
gözlәrini aşağı dikib deyәcәk: “Etiraz etmirәm, mәsәlәni Roza
ilә aydınlaşdırın...” Bu halda, mәn birinci dul qadının yanından
aralanıb, ikinci dul qadının yanına gәlәcәyәm vә deyәcәyәm:
“Qulaq as, Roza, mәsәlә belәdir...” Amma sәn saydığını say, gör
fәlәk nә sayır. Dul qadınların evinә gәlәn kimi Feygele qarşıma
yüyürür, boynumu qucaqlayıb hәtta eynәyimin şüşәsindәn öpür.
Xahiş edir ki, bu gün mütlәq anası vә nәnәsi ilә danışım, – onlar,
yәqin, mәnim sözümdәn çıxmazlar, – oxumaq, oynamaq, rәqs

209