Page 199 - Sholom_Aleyhem_Макет 1

Üç dul qadın

...Qapını çırpıb gedәndәn sonra sәfil kimi şәhәri dolaşdım,
bütün küçәlәri üç dәfә eninә-uzununa ölçdüm, sәhәrә yaxın evә
döndüm, kağız-kuğuzu qarşıma töküb saf-çürük elәdim, çoxunu
cırdım, lazımsız kağızları görәn gözüm yoxdur, әşyalarımı
topladım vә bir neçә nәfәrә mәktub yazdım – şükür, dost-tanışdan,
qohum-әqrәbadan bolam, Tanrı hamısına cansağlığı versin...
Evlәrim vә dükanlarımla bağlı göstәrişlәrimi yazdım, bu işlәri
bitirdikdәn sonra çarpayıya әylәşib boynumu bükdüm, fikir mәni
apardı, özümә gәlәndә sәhәr artıq çoxdan açılmışdı. Әl-üzümü
yuyub sәliqәylә geyindim vә dul qadının yanına yollandım.
Zәngi basdım, içәri keçib xidmәtçiyә dedim ki, qәhvә gәtirsin,
әylәşib dul qadının yuxudan oyanmasını gözlәdim. Qadın tezliklә
yataqdan qalxdı. Mәni görüb bir dәqiqә ayaq saxladı. Gözlәri
şişmişdi, üzünün rәngi ağappaq idi. Yәni yuxusuz gecә keçirib?
– Roza necәdir? – soruşdum.
Bu an Roza otağa daxil oldu. Gözәl-göyçәk, tәr çiçәyә
bәnzәyirdi, zәrif, gülәrüz. Mәni görüb azacıq qızardı, sonra
yaxınlaşıb başımı sığalladı, gözlәrimin içinә baxıb güldü. Sizcә,
necә güldü? Bu gülüş adamın qәlbinә toxunmurdu, әksinә, özün
dә ona qoşulub gülmәk istәyirdin, cingiltili sәsi dalğa-dalğa
әtrafa yayılırdı. Bәli, әzizim, Roza öz sehrli qüvvәsini bu gün dә
itirmәyib! Hәmin gülüşә görә var-yoxumu vermәyә hazıram!
Amma bәla burasındadır ki, o artıq gülmür. Gülmәyә halı yoxdur!
Gәlin hadisәlәri qabaqlamayaq. Bir söz danışanda ardıcıllığı
gözlәmәyi xoşlayıram.
Belәliklә, davam edirәm.
Qız әrә vermәyin nә olduğunu bilirsinizmi? Yox? Başınıza
gәlmәyib? Elә gәlmәsә yaxşıdır! Tanrı sizә bu zülmü göstәrmәsin!
Ancaq mәn bu müsibәti yaşamışam. Özgә qızını әrә versәm dә,
olmazın zülmlәr çәkmişәm. Ölәnә qәdәr unutmaram. Әlacım nә
idi? Bir halda ki bizim dul qadın Payya hәr şeyin hazırına
öyrәnmişdi, başqa çıxış yolum yox idi. Kimdir günahkar? Әlbәttә,
mәndәn savayı heç kim! Onları – ana vә qızı elә öyrәşdirmişdim
ki, evdә bir şey lazım olan kimi hәmişә mәnә müraciәt etsinlәr.
Dünya dağılsa da, yerin altı üstünә çevrilsә dә, istәdiklәrini

199