Page 195 - Sholom_Aleyhem_Макет 1

Üç dul qadın
bütün tәlәlәri vaxtında aşkara çıxardım, amma o, böyük ziyana
düşdü. Soruşa bilәrsiniz ki, bәs mәn hara baxırdım? Mәgәr hәr
mürәkkәb vәziyyәtdәn düzgün çıxış yolu tapmaq asandır? Bәlkә
dә, sizdә yaxşı alınardı. Mübahisә etmәyәcәyәm! Üzümә demәsәlәr
dә, yәqin, arxamca deyinirlәr: kommersanta bir bax! Amma mәn
halal adamam, başkәsәn yox! Düşünürsünüz, ziyana düşmәdim?
Nә deyim, öyünmәyin yeri deyil! Bunları söylәmәkdә mәqsәdim
var: hadisәlәr bizi elә bir nöqtәyә sürüklәyirdi ki, Payya dul
hәyatına, mәn isә subaylığa son qoyum. Ona yalnız bir kәlmә
demәli idim... cәmi bir kәlmә... Amma demәdim! Niyә? Mәsәlә
dә elә bundadır. Bax burada әsl psixologiya başlayır. “Roza”
sәrlövhәli yeni fәsil!.. Diqqәtlә qulaq asın, nәzәrinizdәn heç nә
yayınmasın, inanın, bu, uydurulmuş roman deyil – hәyatdan
götürülmüş, ürәk dağlayan, gerçәk әhvalatdır...
Bilmirәm, deyirlәr, hәr bir ananın qәlbinin dәrinliklәrindә
güclü hisslәr yatır... Qız azacıq boy atan kimi ananın ürәyi
başlayır әsmәyә: "Görәn, necә olacaq? Bircә tezliklә әrә verә
bilsәydim...” Qızın hәndәvәrindә oğlanlar dolaşmağa başlayanda
ananın sevincinin hәddi-hüdudu olmur. Hәr cavan oğlan gözünә
gәlәcәk namizәd kimi görünür. Amma oğlan avaradır, hiylәgәrdir,
qumarbazdır, nә bilim, nәdir, ananı әsla maraqlandırmır! Әmin
olun, avara vә fırıldaqçılar qapımızı döymürdü, çünki birincisi,
Roza hәr küçәdәn keçәnlә ünsiyyәt quran, tanımadığı oğlana göz
süzdürüb üzünә gülәn, ayağını-ayağının üstünә qoyub әtәyini
yuxarı dartan qızlardan deyildi. İkincisi, bәs mәn nәyә lazımam?
İmkan vermәrәm ki, hansısa avara Rozaya yaxınlaşıb beynini
axmaq fikirlәrlә doldursun. Gözümü qırpmadan qol-qabırğasını
sındıraram!
Bir dәfә Roza ilә kluba bal gecәsinә getmişdik, içәri aris-
tokratlarla dolu idi, indi onları burjuaziya adlandırırlar... Gül ba -
la lardan biri gülә-gülә yaxınlaşır, nişastalı köynәkdә, başı dana
başı boyda, ayaqlarını cütlәşdirib civiltili qız sәsi ilә danışır...
Mızıltısını anlaya bilmirәm. Rozanı rәqsә dәvәt edir. Coşub
özümdәn çıxdım, ona bir toy tutdum ki!.. Yәqin, ömrü boyu
mәni xatırlayıb bir daha rәqs etmәyәcәk! Roza ilә bu bәdbәxtә

195