Page 196 - Sholom_Aleyhem_Макет 1

Şolom Aleyxem

doyunca güldük! Hәmin hadisәdәn sonra oğlanlar yaxşı bilirdilәr:
Roza ilә tanış olmazdan әvvәl mәnә müraciәt etmәlidirlәr, yәni
onları saf-çürük edib son qәrarı mәhz mәn vermәliyәm. Mәni
“serber” adlandırırdılar, yәni cәnnәtin qapısını qoruyan gözәtçi
köpәk. Xox, qorxdum! Heç bilirsiniz, bütün bunlardan әn çox
narahat olan kim idi? Rozanın anası! Mәnә deyir: “Oğlanlar
sizdәn qorxub yaxına gәlmirlәr.” Soruşuram: “Hansı oğlanlar?
Onlar oğlan deyil, cin-şeytandır!” Bir dәfә, iki, üç, dörd... tәnәni
dәfәlәrlә eşidirәm. Bir dәfә mәsәlә lap çox böyüdü. Elә bilirsiniz,
bir-birimizdәn küsdük? Siz, әlbәttә, arif adamsınız, amma bu
dәfә yanıldınız! Qulaq asın, danışım.
Bir dәfә dul qadının evinә gәlirәm vә görürәm ki, iyirmi-
otuz yaşlarında cavan oğlan әylәşib. Bәli, elә adamlar var ki,
onların yaşını müәyyәn etmәk çәtindir. Düzü, pis oğlan deyildi –
gözәgәlimli, xoşsifәt, mәrhәmәtli gözlәri, bir sözlә, qüsur tapmaq
çәtindir. İlk baxışdan xoşuma gәldi. Niyә? Çünki hiylәgәr baxışları,
riyakar gülüşü olan adamları xoşlamıram. Utanıb-qızarmadan
düz adamın gözünün içinә baxır, saxta tәbәssümlә dediyin hәr
kәlmәni başı ilә tәsdiqlәyir: ona desәn ki, yayda qar yağır, ya da
qatıq qaradır, heç vaxt etiraz bildirmәyәcәk... Belәsi ilә rastlaşanda
onu eşşәkarısı kimi sancmaq istәyirәm. Cavan oğlanın adı nә
idi? Nә fәrqi? Tutaq ki, soyadı Şapirodur! Razı qaldınız? Şәrab
zavodunda mühasib işlәyirdi, әslindә, oranın tamhüquqlu sahibi
idi. Çünki zavodun әsl sahibindәn çox, onunla hesablaşır, hörmәtini
saxlayırdılar. Amma bir mәsәlә dә var: tabeliyindә olan işçilәrә
etibar etmәyәni әsl sahib adlandırmaq olmaz... Bәlkә dә, bu
barәdә fikirlәrimiz haçalanacaq, amma önәmli deyil.
Bir sözlә, Şapiro soyadlı bu gәnci – mühasibi, fabriki idarә
edәni, mәdәni oğlanı, hәm dә әla şahmatçını mәnә tәqdim etdilәr.
Şahmatı pis bilmir, hәtta deyәrdim ki, mәndәn dә yaxşı oynayır.
Axı söylәmişdim, özümü şahmatın mahir bilicisi saymıram. Hә,
gәrәk sehrbaz olub adamların qәlbini oxuyasan! Hardan bilim ki,
burda mәhәbbәt macәrası yaranır? Özü dә necә sevgi romanı!
Cavabsız vә qarşılıqsız! Gör necә maymağam ki, bunu
duymamışam! Tәsәvvür edin, dilimin bәlasına düşdüm, oğlanı

196