Page 175 - Sholom_Aleyhem_Макет 1

SÖZBӘSÖZ

...İndi yox, Allah göstәrmәsin, bir vaxtlar dövlәt ravvini
olmuşam. Yәni ravvin idim, amma adisindәn yox, “dövlәt” ravvi-
ni!
Bunun nә demәk olduğunu bizimkilәrә izah etmәyә ehtiyac
yoxdur... Tәcrübәdәn bilirlәr ki, bu, heyvanın dal ayağı demәkdir.
Nikah vә boşanmanı, yeni doğulan körpәni qeydә almaq, yaş
kağızı vermәk onun birbaşa vәzifәsidir... Dövlәt ravvininin dirilәr
vә ölülәr qarşısında bir çox öhdәliklәri var! Sinaqoqda da hәmişә
yuxarı başda oturur.
Çara dua edәndә oturduğu yerdәn birinci qalxır. İstәr böyük
bayramlarda, istәrsә dә adi günlәrdә sinaqoqa tәzә silindrdә gәlir
vә toplaşanlara rus dilindә müraciәt edir:
– Hörmәtli sinaqoq әhli vә nәcib qardaşlar!..
Desәk ki, bizdә dövlәt ravvinini çox sevirlәr, bu, bir qәdәr
şişirdilmiş alınar! Sadәcә, mәcburiyyәt qarşısında qalıb dözürlәr!..
Mәsәlәn, pristav vә ya digәr rütbәli polis mәmurlarına münasibәtdә
olduğu kimi!
Hәr halda, üç ildәn bir bu vәzifәyә dә seçki keçirilir, lap
prezidentlәrdә olduğu kimi
Tәsәvvür edin ki, dövlәt ravvinini xalq seçir, yәni icmanın
ünvanına belә bir kağız gәlir:
“Zati-alilәri… Cәnab qubernatorun göstәrişi әsasında... әmr
edirәm...”
Sadә dildә desәk, bu, tәxminәn belә sәslәnir: cәnab qubernator
sizә, lәnәtә gәlmiş yәhudilәrә tәklif edir ki, sinaqoqa toplaşıb
özünüzә dövlәt ravvini seçәsiniz...
Bundan sonra “seçkilәr” – namizәdlәrin irәli sürülmәsi, qal-
maqal, söyüş, içki mәclisi, rüşvәt başlayır... Bunun ardınca
quberniya idarәsinә böhtanlar, donoslar gәlir. Seçkini lәğv edib
yeni seçki keçirmәyi tapşırırlar vә yenә “cәnab qubernatorun
göstәrişinә әsasәn”, namizәdlәr, dedi-qodu, partiyaların çәkişmәsi,
şәrab vә rüşvәt işә düşür... Bax belәcә, sürünә-sürünә yaşayrıq!
Mәn dә kiçik bir şәhәrcikdә dövlәt ravvini olmuşam – açığı,
hәmin başıbәlalı günlәri indi dә xatırlayıram! Hәtta şәhәrciyin

175