Page 167 - Sholom_Aleyhem_Макет 1

KODNYANIN ӘN XOŞBӘXTİ

– Bilirsiniz qatarla sәfәrә çıxmaq nә vaxt xoş olur? Payızda,
tәxminәn Kuşa bayramından sonra.
Hava nә soyuqdur, nә isti. Nә tutqun sәma görürsünüz, nә dә
matәmә qәrq olmuş torpaq. Yağış damcıları pәncәrәni döyәclәyir,
sonra da tәrlәmiş şüşә ilә göz yaşı kimi üzüaşağı süzülür. Siz isә
ağa kimi üçüncüdәrәcәli vaqonda özünüzә bab adlı-sanlı adamların
arasında oturub pәncәrәdәn baxırsınız. Uzaqda palçığa bata-bata
sürünәn araba görünür. Arabada üçqat әyilmiş vә başını kisә ilә
örtmüş bir Allah bәndәsi acığını Allahın yaratdığı zavallı atın
üstünә tökür. Vә Allaha şükür edirsiniz ki, başınızı bu vaqona
soxmusunuz vә canlı adamların arasındasınız... Sizi bilmirәm,
amma mәn payızda, tәxminәn Kuşa bayramından sonra qatarda
getmәyi çox sevirәm.
Mәnim üçün әsas mәsәlә yerdir. Әgәr yer tutmuşamsa, özü
dә o yer pәncәrәnin sağ tәrәfindәdirsә, demәli, özümü ağa kimi
hiss edirәm. Portsiqarı çıxarıb, bir-birinin ardınca papiros yan -
dırırsan, hәmsәfәrlәrinin kimliyini araşdırırsan, kiminlә iş barәdә
bir neçә kәlmә kәsә bilәcәyini götür-qoy edirsәn. Allaha şükür,
sәrnişin o qәdәrdir ki, iynә atsan, yerә düşmәz. Saqqal, burun,
papaq, qarın – hamısı insanlarda olduğu kimidir. Amma aralarında
fәrli adam yoxdur. Ancaq, dayan-dayan, orada, küncdә, tәk-tәnha
oturmuş qәribә bir mәxluq görürәm. Başqalarına oxşamır. Gözdәn
itiyәm. Qeyri-adi adamı yüz nәfәrin içindәn dәrhal seçirәm.
Bu tәnha adam, necә deyәrlәr, “adi yәhudidir”. Amma
hәqiqәtәn, qәribә geyinib: nә kaftanı kaftandır, nә dә ki, xalatı
xalat. Bilmirsәn, başındakı papaqdır, ya araqçın, әlindәki çәtirdir,
ya süpürgә, ya da süpürgә deyil? Qәribә geyimdir!
Amma mәsәlә heç dә geyimdә yox, insanın özündәdir. Bu
adam bir yerdә qәrar tuta bilmir – qurdalanır, әtrafa boylanır,
çöhrәsi gülür, sevinc içindә olduğunu vә xoşbәxtlikdәn pәrvazlan -
dı ğını dәrhal duyursan.

167