Page 133 - Sholom_Aleyhem_Макет 1

Yetmiş beş min

“Әcaib yuxu görürdüm. Guya qanadlarım var, uçuram. Arxamca
da qorxulu, dәhşәtli quşlar uçur, ilanlar, kәrtәnkәlәlәr gәlir, mәni
tutub parçalamaq istәyirlәr...” Bir dәfә isә yuxuda gördüm ki,
hava ilә üfürülmüş kisәnin içindәyәm. Kisә qırmızı rezindәndir,
bir kәnarında da iri şriftlәrlә yazılıb: 75 000... Yaydır, şәnbә
günü, adamlar gәzintiyә çıxıb, ayaq saxlayıb gözlәrimin içinә
baxırlar... Birdәn – cırıltı sәsi gәlir! Rezin kisә ortadan bölünüb
partlayır. Yerә yıxılıb bağırıram: “Sipoyra! Partladı!” “Allah
sәsini batırsın! Kim partladı? Niyә partladı? Qoy düşmәnlәrimiz
partlasın!..” Arvadım mәni silkәlәyib yuxudan oyadır, sonra da
bütün qadınlar kimi, yuxunu yaxşılığa yozur.
Qısa vә konkret, harda qalmışdıq? Hә, biletin bankdan geri
alınmasında. Vaxt gәlib çatanda yeni әhvalat başladı: “Bu şәrәfә
kim layiq görülәcәk?” Yәni bileti almağa kim gedәcәk? Әlbәttә,
hәrә özünә cavabdehdir, düzdür, hamı bir-birinә inanır, amma
insan çiy süd әmib, kimin ürәyindәn nә keçdiyini bilmәk olmur,
axı söhbәt yetmiş beş min rubldan gedir! Başa düşürsünüz, ya
yox? Ona görә dә qәrar belә oldu: nә sәn, nә mәn, bileti geri
almağa birlikdә gedirik! Birlikdә nә demәkdir? Yәni on nәfәr!
on nәfәr hardan çıxdı? Zәhmәt olmasa, sayın: bir – mәn, iki –
Birnbaum, üç – rahib, dörd – qardaşım Henex, üç vәkil (rahibin,
qardaşımın taraşanlı vәkili, mәnim vә Birnbaumun çerkassklı
vәkili), demәli, göz dәymәsin, yeddi nәfәr, bundan başqa, işә
qarışmış vә uduşu bizim aramızda bölüşdürәn üç dәllal. Hә, on
nәfәr oldu? Әvvәlcә, özümüzü çox narahat hiss edirdik. Qardaşımın
tәrsliyi tutmuşdu: şirәyә toplaşan milçәk kimi, bu qәdәr adam
nәyә gәrәkdir? İki nәfәr kifayәtdir: mәn, yәni Henex vә rahib!
Qardaşımın acığı tutmuşdu ki, kimsә onun insafına vә rahibin
andına bel bağlamır!.. Yәni dәstәnin digәr üzvlәri onlara inanmır!
Amma bu iradları vecә alan kimdir? Çünki hәrә öz iddiasını irәli
sürür vә haqlı olduğunu sübut etmәyә çalışırdı. Mәsәlәn, mәn,
hesab edirdim ki, bileti bankdan almağa gedәnlәr arasında mütlәq
olmalıyam, әks tәqdirdә, qardaşımla bir-birimizә kәlәk gәlә
bilәrik. Tәsәvvür edin, bu halda mәn nә duruma düşәrәm? Giley-
güzarımı kimә bildirәcәyәm? Allaha? Axı Henex qardaşımdır!..

133