Page 131 - Sholom_Aleyhem_Макет 1

Yetmiş beş min

bәs deyil, hәlә utanmaz-utanmaz zәmanәt dә tәlәb edirsiniz?”
Şübhәsiz, bu, şәnimizә toxundu. “Ay sizi belә-belә olasınız! Bәs
bizim әdalәtimiz, insafımız qara qәpiyә dәymir? Bizim yerimizdә
başqası olsaydı, cınqırını da çıxarmazdı, sakitcә keçәrdi yetmiş
beş minin dalına, kimsәnin ruhu da incimәzdi. Siz isә xәcalәt
çәkmәdәn bizә moizә oxuyursunuz?!” “Nәdir, bәlkә, sizә tәşәkkür
edib bağrımıza basaq?” Bunu qardaşım Henex deyir. Dözә
bilmәyib cavabını verdim, o, bir söz, mәn bir söz, iki qardaş
arasında әmәlli-başlı qalmaqal düşdü. Nә isә, onları razı saldıq
ki, bizә tam zәmanәt verәcәklәr. Hansı şәkildә? Yazılı? Bir parça
yazılı kağızın nә qiymәti var ki! Veksellә? Düzünә qalsa, elә o da
kağız deyilmi? Bәs zәmanәt hansı formada olacaq? Nağd pul
şәklindә! Nәnәm, qәbri nurla dolsun, deyәrdi: “Soğan olsun,
nağd olsun!” Bәs bu qәdәr nağd pulu hardan götürәk? İndiki
zәmanәdә kimdә bu qәdәr nağd pul tapılar? Bәlkә dә, kiminsә
varıdır, mәsәlәn, Brodskinin pulunu saymaqla qurtarmaz! “Nә
isә, bütün bunlar boş sözlәrdir! Mәnim zәmanәtimi vermәyincә,
kağıza imza atan deyilәm!” “Söhbәt hansı zәmanәtdәn gedir?”
“Mәnim üçün fәrqi yoxdur, tәki zәmanәt olsun! Yәni adamlar
mәni әlә salıb gülmәsinlәr. Demәsinlәr ki, Yankev-İosl maymaqdır!”
Başa düşürsünüzmü?
Bu, mәsәlәnin bir tәrәfi. Bizim Birnbaum isә dediyindәn
dönmür: adamlardan soruşmaq lazımdır! O, mühüm kağıza imza
atmalıdır, ona görә dә tәlәb edir ki, adamlar bu mәsәlә barәdә
rәy bildirsinlәr, onlar necә desә, elә dә olacaq! Deyirәm: “Yenә
başladı – adamlar! Bu mәsәlәni birdәfәlik çürütdük dә! Adamların
yaxasından әl çәkin!” Birnbaum deyir: “Bilirsiniz, mәqsәdim
budur: qoy adamlardan xәbәr alsınlar, bәlkә, onlar deyәcәklәr ki,
mәnә pul düşmür, boş-boşuna niyә pul alım?” Başa düşürsünüz,
ya yox? Bağırıram: “Zәmanәt!” Birnbaum daha ucadan bağırır:
“Adamları çağırın! Zәmanәt barәdә sonra razılaşarıq! Әvvәlcә,
adamların rәyini soruşmaq lazımdır!” Ona deyirәm ki, tutuquşu
kimi eyni sözlәri niyә tәkrar edirsiniz? Nә vermisiniz bu adamlara,
ala bilmirsiniz? Sözlәriniz mәni lap tәngә gәtirib, başım şişib!
Yaxşısı budur, zәmanәti alıb qoyaq cibimizә! Zәmanәt hәr şeydәn
vacibdir...

131