Page 137 - Sholom_Aleyhem_Макет 1

Yetmiş beş min
mәmurun yanına apardılar, ağbәniz adam idi, dazının parıltısı da
göz qamaşdırırdı. Bileti ona tәqdim edib nәsә dedilәr, amma
söhbәti eşitmәdim. Dәmir qәfәsin arxasında әylәşmiş hәmin daz
mәmur gözlәrini qaldırıb eynәyin üstündәn bizә ötәri nәzәr saldı
vә yenә işinә davam etdi: әlindә kiçik iti bıçaq vardı, qarşısındakı
kitabı cidd-cәhdlә qaşıyırdı. İndi tәsәvvür edin, o, kitabı qaşıyır,
biz dә lal-dinmәz dayanıb baxır, әtrafdakı adamlar da maraqla bu
mәnzәrәyә tamaşa edir. Daz mәmur öz işindәdir, qaşımaqdan
hәdsiz hәzz alır, digәr masaların arxasında әylәşmiş mәmurlar
isә pul saymaqla mәşğuldur... Sizcә, burda nә qәdәr pul olar?
Allah bilir, zibil kimi әtrafa sәpәlәnib! Adamın başı gicәllәnir,
qızıl pulların cingiltisi qulaqlarda әks-sәda verir, göz qamaşdırır!
Düşünürәm: “Görәsәn, bu pulu kim icad edib? İnsanlar pula görә
niyә canından keçmәyә, bir-birinin qanını içmәyә hazırdır? Pulun
adı gәlәndә ana, ata, qardaş, bacı, dost, qonşu unudulur... Pul
gözlәrini tutub, başqa heç nәyi görmәk istәmirlәr... İnsanlar üçün
puldan әziz, puldan ali heç nә yoxdur! Niyә belәdir, hә?” Bu
barәdә düşünürәm, bәlkә dә, hәmin anlarda, ümumiyyәtlә, heç
nә fikirlәşmirәm, başa düşürsünüz? O, yәni mәmur, elә hey
qaşıyır, onu bilet, Yankev-İosl, yetmiş beş min, rahib, Henex,
Birnbaum, pul qazanmağa hәris olan dәllallar, ümumiyyәtlә,
insanlar әsla maraqlandırmır!..
Amma dünyada hәr şeyin sonu var. Sanki Allahın bizә rәhmi
gәlir vә mәmur qaşımağı bitirib bıçağı jiletinin cibinә qoyur, ağ
cib dәsmalını çıxarıb burnunu tәmizlәyir. Sonra bileti saymazyana
götürür, elә bil әlinә adi kağız parçası alır, kitabı açıb, uzun-
uzadı baxmağa başlayır... Diqqәtini gah biletә, gah da kitaba
yönәldir, bu iş xeyli çәkir. Düşünürәm: “Ağıllı çıxıb! Yoxlayır
ki, bilet saxtadır, ya yox? Sәn qaşımağında ol! İstәsәn, bileti it
kimi iylәyә dә bilәrsәn! Onsuz da, saxta deyil, hәqiqidir!”
Qәfildәn bileti sanki sifәtimizә çırpıb deyir (sözlәri indi dә
qulağımda әks-sәda verir):
– Hansı ağıllı sizә deyib ki, bu bilet yetmiş beş min udub?
Başa düşürsünüz, ya yox? Bizә kim deyib? Verdiyi suala
bax!

137